Dictaphone, Neil Cowley and Benjamin Lew & Steven Brown

Hedendaagsche Herrie anno 2021

In deze review aandacht voor de nieuwe albums van Dictaphone en Neil Cowley, en een zeer speciale persoonlijke favoriet van Benjamin Lew en Steven Brown als klassieker.

Het is bijna twee maanden geleden dat we elkaar hier voor de laatste keer ontmoetten, en er is op muzikaal gebied best veel gebeurd in de tussentijd. Genoeg materiaal voor nieuwe muziekrecensies, alleen kwam ik er tot nu toe niet aan toe om daarover te schrijven. De laatste loodjes - daar lijkt het althans wél op - van de ‘derde golf’ luiden inmiddels ook het einde in van een grotendeels in het water gevallen voorjaar. Daar hoort wat mij betreft nog steeds stemmige muziek bij. Niet somber, maar melancholiek, wat goed bij mijn eigen stemming van de afgelopen tijd past. En als ik zo eens om me heen luister ben ik niet de enige die maar moeilijk uit zijn verlengde winterdip kan komen.

Enfin, we liggen hier niet op de divan bij onze zieleknijper, laten we in plaats daarvan naar muziek luisteren. Dat is, wat mij betreft, namelijk nog steeds één van de beste medicijnen tegen somberheid. Mits goed gekozen uiteraard. Ik vertrouw erop dat mijn selectie voor deze review in goede aarde valt.


Veel lees- en luisterplezier!

Dictaphone - Goats & Distortions 5

Dictaphone Goats & Distortions 5Op 30 april jongstleden kwam Goats & Distortions 5 van Dictaphone uit. Hun vijfde album, en dit voorjaar toch wel de nieuwe release waar ik me het meest op verheugd had. Ik volg Dictaphone sinds ik in 2012 hun album Poems From A Rooftop ontdekte, via een recensie waarin het verband werd gelegd tussen de band SWOD - die ik in 2004 leerde kennen - en Dictaphone. De verbindende factor was multi-instrumentalist Oliver Doerell. In Dictaphone zijn de Berlijnse klarinettist en saxofonist Roger Döring en (sinds 2009) violist Alex Stolze zijn vaste muzikale partners in crime. De muziek van Dictaphone vliegt bij mij al vanaf de eerste kennismaking rechtstreeks mijn ziel binnen, maar ik weet pas sinds kort waarom ik me er zo diep mee verbonden voel. Ik las (me afvragend waarom ik me dit niet eerder had gerealiseerd) dat het duo Dictaphone weliswaar vanuit Berlijn opereert, maar feitelijk deels uit België stamt. En dat Oliver Doerell (de Belg) en Roger Döring (de Duitser) elkaar hebben gevonden vanwege een gezamenlijke liefde voor de experimentele postpunk, electronica en ethno-jazz die de underground muziekscene in Brussel in de eerste helft van de jaren 80 domineerde. Dan heb je het over bands en artiesten als Tuxedomoon, Benjamin Lew, Steven Brown, Minimal Compact, Aksak Maboul en Peter Principle en labels als Made To Measure en Les Disques Du Crépuscule. Dat is de muziek die de soundtrack vormde van mijn ‘Jaren Des Onderscheids’, waarin ik mezelf tegenkwam, zowel faalde als leerde, en waarin ik vriendschappen voor het leven sloot. Op Goats & Distortions 5 rekken Doerell en Döring hun experimentele ‘Morbid Instruments’ concept - waarin oude, niet gerepareerde instrumenten en apparatuur worden gebruikt - nog verder op met samples van een toevallig in het appartement van Doerell gevonden en nog maar half functionerende taperecorder (duidelijk hoorbaar in de track Goats & Distortions 1) die naar verluidt kort na het maken van de samples definitief de geest gaf. Ook gebruikte Döring op dit album voor het eerst een basklarinet die hij na de opnames kwijtraakte in de metro. Dat laatste zou ook gewoon een sterk verhaal kunnen zijn, een stukje couleur locale om het mysterieuze, wat donkere sfeertje dat door de muziek wordt opgeroepen nog wat verder te versterken. Het gevoel dat Goats & Distortions 5 oproept is nachtelijk en comfortabel. De gelaagde muziek sleept zich traag en vaak zonder al te veel ritmische houvast voort, als in een mild psychedelische halfdroom. In de track Your Reign Is Over hoor je het charmante parlando-accent van Helga Raimondi, waarmee Doerell in het psychedelische post-punk project Cummi Flu speelt. De uiterst verfijnde en warme productie maakt dit album tot een aangrijpend meesterwerk dat hoog in mijn virtuele jaarlijst zal eindigen.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Dictaphone met Qobuz of Tidal (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Neil Cowley - Hall Of Mirrors

Neil Cowley Hall Of MirrorsHall Of Mirrors is het solodebuut van de succesvolle pianist Neil Cowley, die niet alleen sessiewerk heeft gedaan voor The Brand New Heavies, Zero7, Adele, Katie Melua en Emeli Sandé, maar in 2007 ook de BBC Jazz Award won met het debuutalbum van zijn trio. Met dat trio maakte hij een drietal albums waarop hij de grenzen van de jazz opzocht en driftig leentjebuur speelde bij genres als pop en experimentele elektronica. Toch voerde de jazz daar duidelijk de boventoon, iets dat je van Hall Of Mirrors nauwelijks kunt zeggen. Het vleugje dat overblijft verleent zijn weidse neoklassieke composities soms meer het gevoel dat ook de muziek van Nils Frahm oproept, duidelijk geholpen door de bedachtzame tempo’s en de inkleuring met allerlei elektronische pasteltinten. Hall Of Mirrors zou zomaar de soundtrack van een kunstzinnige grootstad-documentaire kunnen zijn. De muziek is beeldend en melancholiek. De openingstrack Prayer heeft inderdaad wel wat weg van een gebed; intens en hoopvol en vol stille kracht. Hier klinkt de geest van Frahm eigenlijk nog het sterkst door, maar naarmate het album vordert kantelt de sfeer een beetje en sluipt er wat glitchy gearrangeerde elektrojazz binnen die mij in de verte wat aan Bugge Wesseltoft doet denken. Daarnaast hoor je, met wat fantasie, echo’s van de seriële muziek van Glass en Reich. Wat echter constant blijft is de filmische atmosfeer. Hall Of Mirrors is een prachtig album dat het goed zal doen als stemmig slotakkoord van een zomerse dag. Laat dit maar eens uit de wijd openstaande tuindeur dwarrelen terwijl het laatste restje daglicht achter de horizon verdwijnt, en plaatsmaakt voor de eerste sterren. Wijntje erbij, kaarsje op tafel, de zoete geuren van gras en bloemen…het kan slechter...

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Neil Cowley met Qobuz of Tidal (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Benjamin Lew & Steven Brown - A Propos D’un Paysage

Benjamin Lew Steven Brown A Propos D'un PaysageIn de review van het album van Dictaphone had ik het over de muziek uit mijn jaren des onderscheids, de soundtrack van mijn zoektocht naar mezelf en naar zelfstandigheid. Muziek uit de Brusselse scene in de jaren 80, maar ook de muziek waarmee ik voor het eerst kennismaakte met geestverruimende middelen. Ja, dat was een mooie maar wilde tijd… Als ik heel die periode zou moeten samenvatten in één album dan was A Propos D’un Paysage van Benjamin Lew en Steven Brown de meest logische kandidaat. Een aantal nummers van dit album stonden op een mixtape die ik bij een vriend hoorde tijdens een plezierig avondje muziekluisteren, waarbij ook de nodige genotsmiddelen werden geconsumeerd. Die mixtape heette Hedendaagse Herrie, een thema dat heel mijn leven een rol zou blijven spelen in de manier waarop ik muziek beleef. Benjamin Lew verdiende begin jaren 80 de kost als barman in een Brusselse kroeg die gefrequenteerd werd door de leden van het naar de Lage Landen uitgeweken Amerikaanse muziekcollectief Tuxedomoon. Met één van die leden, Steven Brown, had hij veel gesprekken over muziek en dat klikte zo goed dat er een samenwerking ontstond die drie schitterende albums opleverde. Het debuut Douzième Journee: La Verbe, La Parure, L’Amour kwam oorspronkelijk uit op het Crammed Discs label van Marc Hollander van Aksak Maboul, maar werd snel heruitgegeven op diens roemruchte Made To Measure label. Het was een zwaar psychedelisch album vol stilistische verwijzingen naar Noord-Afrikaanse en andere mediterrane muziek en beklemmende arrangementen van elektronica, exotische percussie en het melancholieke saxofoon- en klarinetspel van Brown en Hollander. Het laatste album uit dat drieluik, Nebka, werd onder de naam van Lew uitgebracht, maar Hollander en Brown speelden nog steeds een grote rol, naast Tuxedomoon-violist Blaine L. Reininger. Het middelste deel van de triptiek is wat mij betreft, en congruent aan de manier waarop de meeste drieluiken in de klassieke schilderkunst zijn opgebouwd, het belangrijkste deel. Op A Propos D’un Paysage laten Lew en Brown de teugels van hun inspiratie volledig vieren en schilderen ze, naast Hollander bijgestaan door The Durutti Column-gitarist Vini Reilly en Minimal Compact vocalist Rami Fortis, een dromerige wereld waar je onwillekeurig ingezogen wordt. Het begint al met de openingstrack Moments, die met zijn wat aarzelende walsritme, dissonante akkoorden en preluderende klarinetspel van Brown aangeeft dat dit geen alledaagse trip gaat worden. De overige tracks op wat in die tijd kant A van de elpee wat meer die spannende mix van mediterrane en Noord-Afrikaanse invloeden horen die je enerzijds voortdurend op het verkeerde been zetten maar je tevens bij de les houden. Dat verandert na de brokkelige track Paresseuse Aussi. Kant twee (ik ben nog even in elpee-sferen) opent met Au Sujet D’un Paysage, een ijl en onthecht nummer met een onderhuidse en onzekere ritmiek en laag achter laag van psychedelische klankpanelen. Die sfeer blijft de volgende twee tracks ongewijzigd, en hoewel deze tracks samen maar een dikke 12 minuten duren kun je er, onder de juiste omstandigheden van geestverruiming, voor je gevoel gemakkelijk een uur of twee in ronddwalen. Het woeste La Vie Aussi trekt je daarna meedogenloos uit die droom, alsof de langzaam voortkabbelende beek waarop je je gedachten liet meedrijven opeens in een schuimende stroomversnelling verandert. Dan doen de heren een werkelijk geniale meesterzet. Na de opwinding van deze maalstroom daalt een diepe stilte neer van waaruit engelachtige gesamplede stemmen, een bijna gedachteloos spelende piano en gevonden geluiden opduiken, die het album in een bizar soort opluchting afronden. Daar heeft u ze, lieve lezer, mijn meest persoonlijke muzikale ontboezemingen tot nu toe. Als de muziek zó betekenisvol is mag dat best een keertje.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Benjamin Lew & Steven Brown met Qobuz of Tidal (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.