Hampshire & Foat - Galaxies Like Grains of Sand

Analoog Retrofuturisme

 

Hampshire & Foat - Galaxies Like Grains of Sand Luister Hampshire & Foat - Galaxies Like Grains of Sand met Spotify

 

Toen ik in 2015 het bijzondere jazz-album The Dancers At The End Of Time van The Greg Foat Group in mijn jaarlijst opnam kende ik de rest van ’s mans oeuvre nog niet. Greg Foat is een enigszins mysterieuze pianist, componist en DJ. Hij is geboren op The Isle Of Wight, maar hij weet zorgvuldig verborgen te houden wanneer zijn premiere op dit ondermaanse precies plaatsvond. Er is sowieso weinig over zijn privéleven bekend. In de informatiemaatschappij waarin we tegenwoordig leven kan dat alleen als je daar duidelijk voor kiest. Misschien dat hij zelf net zo tijdloos wil zijn als de muziek die hij maakt. Want in al zijn werk, hoe futuristisch sommige arrangementen ook mogen zijn, is een duidelijke wens hoorbaar om het verleden in stand te houden. Of op zijn minst eer aan te doen. Op het album Galaxies Like Grains of Sand, dat hij samen met Warren Hampshire maakte, gaat hij daar zelfs zo ver in dat er gedurende het complete proces van opname tot het snijden van de langspeelplaat volledig analoog werd gewerkt.

Hampshire & Foat op Analoog Avontuur

Het album Galaxies Like Grains of Sand werd opgenomen in Edinburgh, op één van de weinige analoge 2-inch 24-sporenrecorders die überhaupt nog in gebruik zijn. Naast Greg Foat op piano, keyboards en vibrafone, en Warren Hampshire op gitaar, autoharp en vibrafoon, is een keur aan muzikale vrienden van beide heren aanwezig. Bijzonder is ook de aanwezigheid van het voltallige Edinburgh Orchestra. De meersporentape werd na het voltooien van de opnames naar Gothenborg in Zweden gebracht, naar de analoge mixingstudio van Mattias Glavå. Hij is de gelukkige eigenaar van de originele 1/4-inch buizenrecorder uit de legendarische Britse Sun Studio. Deze analoge mix werd vervolgens analoog gemasterd en gesneden in de Timmion Cutting Studios in Helsinki, Finland. Hampshire en Foat noemen het op de Bandcamp pagina van Athens Of The North (hun platenmaatschappij voor deze release) “truly a European affair, flying in the face of the brexit nightmare.” Hatsiekadee!

 

Hampshire & Foat - Galaxies Like Grains of Sand Foto: Athens Of The North Records

 

Bentley Rhythm Ace

Gelukkig is er ook een digitale kopie van de analoge master gemaakt, zodat de digitaal consumerende muziekliefhebber zich er ook aan kan verlustigen. De instrumentale muziek op Galaxies Like Grains of Sand is lastig te omschrijven. Hampshire en Foat vertellen dat ze zich hebben laten inspireren door hun favoriete muziekgenres, waaronder klassieke Britse ‘library music’ (rechtenvrije muziek die als achtergrond bij films en documentaires wordt gebruikt), Italiaanse soundtracks uit de jaren ’60 en verloren gegane Americana, aangevuld met modern klassiek, minimalisme, jazz en folk. Het resultaat uit die mengbeker heeft een sterk doorrookt ‘laat op de avond’ karakter, met de sfeer van een ouderwetse, bijna lege pianobar tegen sluitingstijd. Een paar muziekinstrumenten zijn prominent aanwaait op dit album, en van groot belang voor de totale sound. Gelukkig hoef je daar als luisteraar niet echt naar te raden, ze komen allebei aan bod in de eerste maten van het album. Het titelnummer trapt af met de Fender Rhodes piano van Greg Foat (heerlijk vet en met een natuurlijke ‘crunch’-vervorming opgenomen), en vrijwel meteen daarna valt de Bentley Rhythm Ace in. Voor de niet-kenners: dat is een stokoude ritmebox die werd gemaakt door de Japanse fabrikant Ace Tone, in zekere zin de voorloper van Roland. Toen het ding in Engeland werd geïmporteerd werd de merknaam om commerciële redenen veranderd in Bentley. Veel programmeerwerk kwam er in die tijd nog niet aan te pas. Het was absoluut géén drumcomputer; de muzikant had de keuze uit 20 vaste drumpatronen, en nog wat knoppen voor onder andere het volume en het tempo. Maar de sound is zeer herkenbaar en essentieel voor de sfeer van dit album.

Warm, niet Wollig…

Of je nu het filmische openingsnummer Galaxies Like Grains of Sand beluistert of het weelderige en breed gearrangeerde folky Lullaby, het klinkt allemaal heerlijk warm en kleurrijk. Hetzelfde geldt voor het heerlijk relaxte jazzy The Solar Winds, het sterk aan de Franse groep Air herinnerende A Long Way Home, de zomerse romantiek van End Song, de melancholieke berusting van All Washed Up en het bijna tot tranen toe ontroerende How The Nights Can Fly (dat sterk doet denken aan de orkestrale arrangementen die Ryuichi Sakamoto voor David Sylvian leverde als bijdrage aan diens album Dead Bees On A Cake). Tot en met de iets sneller gespeelde reprise van End Song (die daarmee ook daadwerkelijk de ‘end song’ van het album is) bevindt je je als luisteraar in de analoge hemel. 

Ik ben de eerste die toegeeft dat het digitale tijdperk ons in muzikaal opzicht ook veel goeds heeft gebracht, maar als je niet alleen met je hoofd luistert maar ook met je hart, dan is er geen ontkomen aan: dit klinkt gewoon meer ‘zoals het hoort’. Door de digitale overheersing van onze muziek zijn we gewend geraakt aan een ongelooflijk schone weergave, niet in de laatste plaats omdat de digitale lobby het analoge verleden nog wel eens wilde afdoen als ‘wollig’. Maar daar klopt natuurlijk niets van. Een goede analoge opname is absoluut niet wollig. Er zit wél veel warmte in deze opname, en een soort ‘body’ die je ook hoort als je live naar muziek luistert. In hifi-termen zou je dat als ‘druk’ kunnen omschrijven. De ruimtelijkheid is natuurlijk en omarmt je, en de klank van alle instrumenten is op een prettige manier wat kleurrijker dan we gewend zijn. Je hoeft totaal geen moeite te doen om deze muziek je ziel in te laten vloeien.

 

Hampshire & Foat - Galaxies Like Grains of Sand Foto: Athens Of The North Records

 

Klankmatige Reset

Zelfs muziekliefhebbers die een broertje dood hebben aan alle eerder genoemde stijlen en genres die op Galaxies Like Grains of Sand van Hampshire & Foat voorbij komen zou ik aanraden om een paar keer goed naar dit album te luisteren. Ten eerste omdat ik verwacht dat de muziek per draaibeurt beter in de smaak zal vallen, maar ten tweede omdat het een geweldig hulpmiddel is voor een klankmatige reset. We zijn als deelnemers aan de hifi-hobby al jarenlang zodanig gefixeerd op méér resolutie en méér neutraliteit dat we vergeten hoe de muziek klonk die hoorde bij de hoogtijdagen van de hifi. Audiofielen van middelbare leeftijd hebben allemaal ooit een eerste hifi set gehad, en dat was vrijwel altijd een krijgertje van een oudere broer of neef. Er was niks high-end aan, maar de muzikale ontdekkingsreis was er niet minder avontuurlijk om. Ik durf te beweren dat de meesten van ons, als we heel eerlijk zijn, nooit meer een set hebben gehad waarmee we zoveel onbekommerde lol hebben gehad als met onze eerste. En voor die zoete herinnering is dit album de perfecte soundtrack. Galaxies Like Grains of Sand van Hampshire & Foat klinkt op een buitengewoon verrukkelijke manier naar vroeger, en ik word daar heel erg blij van.

Luister naar Galaxies Like Grains of Sand met Spotify:

Of in FLAC via de browserversie van TIDAL (abonnement vereist)