AudioQuest DragonFly Black en Red doen MQA
AudioQuest DragonFly Black en Red doen MQA
auteur: Max Delissen
Tijdens de High End 2017 in München waren er, wat ons betreft, twee belangrijke ‘buzzwords’: Roon en MQA. Belangrijk omdat het gaat om zaken die een wereldwijde verschuiving kunnen veroorzaken in de manier waarop we naar muziek luisteren. We hebben geen glazen bol, dus hou ons ten goede, maar samen met de onlangs aangekondigde ‘dood’ van het mp3-bestandsformaat (door de originele ontwikkelaar Fraunhofer IIS) lijkt de markt definitief de afslag naar hogere bitrates en ongekend gebruiksgemak te hebben genomen.
Het aantal deelnemers van de beurs in München dat Roon gebruikte als player app was groter dan ooit. Roon’s lijst van hardware partners wordt langer en langer, en ze hebben nu ook twee versies van een eigen hardware-server aangekondigd. Daarover gaan we het een andere keer hebben als er meer informatie is.
MQA kwam een paar weken geleden nog stilletjes met het nieuws dat nu ook Sony Music een partner-deal heeft gesloten, waarmee de laatste ‘Major’ platenmaatschappij aan boord is. En tijdens de High End 2017 werd bekendgemaakt dat er een meerjarig partnerschap met Merlin Network is beklonken. Merlin Network is een in Amsterdam gevestigde digitale rechtenorganisatie die als overkoepelende administrator voor duizenden kleinere ‘independent’ platenmaatschappijen in meer dan 50 landen optreedt. Ook waren er in München weer aanzienlijk meer hardware-fabrikanten die de integratie van MQA inmiddels hebben afgerond.
AudioQuest DragonFly en MQA
De belangrijkste daarvan is zonder twijfel AudioQuest, die de dag voor de High End 2017 een persbericht uitstuurden waarin de nieuwste firmware-versie 1.06 voor de DragonFly Black en Red werd aangekondigd. In versie 1.06 zijn niet alleen een paar verbeteringen in de compatibiliteit met Android toestellen opgenomen, maar het grote nieuws is dus dat beide DragonFly’s - dus óók de Black van 99 euro (!) - als ‘rendering device’ voor MQA kunnen functioneren. Een ‘rendering device’ (een ingewikkeld woord voor ‘weergave-apparaat’) doet alleen de tweede stap van de MQA-decodering, waarbij onder meer de karakteristiek van de digitale filtering in de converterchip wordt aangepast. Om volledig van MQA te kunnen genieten met een ‘rendering device’ moet de afspeelsoftware in staat zijn om de eerste stap van de decodering uit te voeren.
Dat kan, naast bijvoorbeeld met Audirvana+ 3.0, ook met de Tidal desktop app voor op je computer (die je hier kunt downloaden). Wat erop neerkomt dat muziekliefhebbers met een Tidal Hifi/Master account én een DragonFly Red of Black de grootste bibliotheek aan MQA gecodeerde albums die er op dit moment is in ‘Master’ resolutie kunnen beluisteren.
Je kunt je DragonFly Black of Red weliswaar ook aan mobiele apparaten koppelen, maar daar zijn er nog geen bij die MQA ondersteunen. De voor Chrome geoptimaliseerde browser-player van Tidal geeft evenmin toegang tot de Masters selectie van albums, en ook Roon-gebruikers met een Tidal-account zullen nog even geduld moeten hebben. Steve Silberman van Roon liet ons desgevraagd weten dat ze er druk mee bezig zijn, maar dat de implementatie wat lastiger is vanwege de multiroom- en DSP mogelijkheden van Roon. Een uitroldatum kon hij nog niet geven, maar wanneer die update er is zullen we er ongetwijfeld over berichten.
Instellingen voor MQA
Het updaten van je DragonFly is echt zéér eenvoudig. Je bezoekt de website van AudioQuest en downloadt na het kiezen van je operating system en het accepteren van de gebruikersvoorwaarden de gratis Desktop Manager app. Als je na het installeren daarvan je DragonFly Black of Red aansluit op je computer zou de Desktop Manager (die na installatie overigens AQ Device Manager heet) automatisch moeten openen, maar het is mogelijk dat je hem zelf even moet starten. De DragonFly zal dan alsnog gevonden worden en de Device Manager zal aangeven dat er een firmware-update klaarstaat. Klik vervolgens op ‘Update Now’, en je DragonFly gaat in verschillende kleuren knipperen terwijl een progressiebalk aangeeft hoe lang de update nog duurt. Uiteraard moet je je DragonFly gedurende het update-proces in je computer laten zitten.
Als je na het updaten de desktop app van Tidal opent krijg je een popup te zien dat er een MQA-compatibel apparaat is gevonden, en de vraag of je dat apparaat als output wil instellen. En geloof ons: dat wil je. Zoek daarna in de bovenste navigatie naar Tidal, kies uit het dropdownmenu Settings, en klik vervolgens het tabblad Streaming aan. Kijk voor de zekerheid of Hifi/Master is aangevinkt, en zoek vervolgens bij de Sound Output naar je AudioQuest DragonFly. Beweeg de cursor over de naam van je DragonFly, want dan verschijnt daarachter een tandwieltje waarmee je de laatste belangrijke instellingen moet doen. Als je dat vergeet is de kans groot dat je niet naar MQA kunt luisteren. Als je op het tandwieltje klikt kom je in de Streaming Settings. Kies hier de optie Use Exclusive Mode. Dus niet, zoals je misschien zou verwachten, Passthrough MQA. Die is namelijk bedoeld voor apparaten die beide stappen van de decodering intern uitvoeren, zoals de Meridian Explorer USB da-converter.
Mooi roze is niet lelijk
Eén van de eisen die MQA stelt aan hardwarefabrikanten die de software implementeren is een visuele feedback. Zodat gebruikers kunnen zien dat ze een authentiek Master bestand beluisteren. Daarom heeft AudioQuest een extra kleurtje toegevoegd aan het toch al bonte palet dat uit de libelle-vormige opening in de behuizing schijnt. De MQA-kleur is een soort donker cyclaamroze, ook wel bekend onder de naam magenta. Maar dan een pietsje blauwer. Enfin, je gaat de kleur wel herkennen… Maak tot slot een muzikale selectie op de Masters pagina van Tidal en ga lekker luisteren.
Hoe klinkt dat?
Om te horen of de update ook daadwerkelijk wat oplevert aan geluidskwaliteit luisterden we met een AudioQuest NightHawk Classic naar de DragonFly Red. Uiteraard is een waargenomen verbetering al gauw subjectief. Bovendien moet je zeker weten dat je een gewoon bestand en een MQA bestand van dezelfde master hebt. lastig dus. Een algemene luisterindruk dan maar. Wij vonden de met MQA gecodeerde albums wat transparanter en dynamischer klinken dan de niet MQA-gecodeerde versies van datzelfde album. Er is meer rust in de weergave en de muziek stroomt als het ware wat gemakkelijker je oor in. Tonaal verandert er niet zo veel, maar dat is ook wel logisch. De laatste cruciale stap van de MQA decodering vindt diep in de da-converter plaats en verbetert met name het tijd- en impulsgedrag van de uitgangsfilters. MQA maakt onder andere effectief korte metten met pre-ringing (een opslingering van de waveform nog vóór het geluid er daadwerkelijk is), waardoor een veel schoner en natuurlijker geluid ontstaat. In tegenstelling tot sommige hyperventilerende collega’s vielen wij niet direct van onze stoel, maar we vonden de verbetering wel degelijk goed hoorbaar en absoluut de moeite waard. Zeker gezien het feit dat je er niets extra voor hoeft te betalen.
Tot slot is het belangrijk om te benadrukken dat het voor de uiteindelijke geluidskwaliteit niets uitmaakt of de eerste stap van de MQA decodering softwarematig wordt gedaan in de player-app, of door een programmeerbare chip in de da-converter zelf. Wanneer je een ‘rendering device' hebt dat niet rechtstreeks in een USB poort wordt gestoken, zoals dat wel het geval is bij de DragonFly Black of Red, zul je uiteraard wél profiteren van een betere USB kabel.
De AudioQuest DragonFly Black en Red zijn door deze update nóg aantrekkelijker geworden. De Red was en blijft onze favoriet, maar met name de spotgoedkope Black zet nu een nieuwe standaard voor wat er voor een klein budget aan geluidskwaliteit mogelijk is.
Lees meer over de AudioQuest DragonFly Black en Red da-converters in onze review en het interview met Steve Silverman.