Chord Company Luidsprekerkabels - review (2)
Chord Company Luidsprekerkabels
het complete overzicht (deel 2)
auteur: Max Delissen
De luidsprekerkabels van de Chord Company vormen een nogal grote familie, dus toen we besloten om er een unieke overzicht-review van te maken was het onvermijdelijk dat we die in twee delen zouden gaan publiceren. Gelukkig biedt Chord Company zelf een goede mogelijkheid om de ‘knip’ te zetten. Een deel van hun luidsprekerkabels (je zou kunnen zeggen ‘de goedkopere helft’) wordt namelijk van de rol geleverd, waarbij de Nederlandse importeur Latham Audio de optie biedt om de kabels professioneel in elke gewenste lengte op maat te maken en af te werken met Chord Company connectoren. Wij kozen voor die optie, en bevelen het ook aan iedereen aan. De montage is optimaal, de kwaliteit van de afwerking is zeer hoog en je kunt meteen aan de slag met je nieuwe kabels.
In deze eerste groep kabels zitten ook de vier modellen in de Legacy AV en custom install serie. Dat zijn luidsprekerkabels die geschikt zijn voor installatiewerk, maar ze doen het uiteraard ook heel goed in gewone hifi stereo toepassingen. Sommige ervan hebben een ’tweeling’ in de hifi-serie, die qua gebruikte geleiders en geometrie identiek is, maar daarnaast voorzien is van een (meerlaagse) afscherming. De Legacy luidsprekerkabels zijn dus niet afgeschermd. Tijdens de luistertest, die op uitnodiging van Latham Audio in hun fraaie luisterruimte plaatsvond, bleken er kleine maar interessante klankverschillen te zitten tussen de niet afgeschermde en de afgeschermde kabels. Welke dat zijn is in deel 1 van deze review te lezen.
De kabels die in deze review centraal staan worden uitsluitend ‘factory made’ verkocht. Dat heeft vooral te maken met de hoge moeilijkheidsgraad van de assemblage. Het is niet dat Chord Company hun distributeurs daar niet mee vertrouwt, maar de meeste consumenten kunnen deze kabels niet zelf op de juiste specificatie in elkaar zetten, en dat kan leiden tot sub-standaard prestaties. Dat is niet alleen zonde voor de eindgebruiker, maar het kan ook slecht uitpakken voor de reputatie van de fabrikant. Daarom worden ze niet ‘van de rol’ verkocht. In de duurste kabels worden bovendien zeer kostbare materialen verwerkt, waarvan sommige alleen met speciale apparatuur en met specifieke kennis en ervaring kunnen worden bewerkt.
Setup en Muziek
Voor de lezers die bij dit tweede deel binnenkomen nog even een korte introductie van de setup en de gebruikte muziek, en daarna snel aan de slag met het betere luisterwerk. De set waarmee we naar de Chord Company luidsprekerkabels luisterden bestond uit de Naim Ovator 800 luisprekers, aangestuurd door de Naim Statement versterker. Als bron stond er de nieuwe Naim NDX2 streamer met de Naim PS DR 555 voeding, en de set was onderling aangesloten met Naim Lumina interconnects. De muziek die we gebruikten was van Dominic Miller en Poppy Ackroyd. De track van Dominic Miller (Ténèbres van het album Absinthe, in 24/88.2 resolutie) is akoestisch en heel natuurlijk, en stelt de set voor een forse uitdaging qua micro-dynamiek, detaillering en neutraliteit. Poppy Ackroyd maakt een spannende cross-over tussen klassiek en elektronica. Voor haar album Resolve Reimagined werden tracks van haar album Resolve geremixed. Wij kozen de track Light (een remix van Hauschka), die zeer veel detaillering en ruimtelijkheid heeft, maar ook veel dynamiek en vooral putdiep laag.
Chord Company Epic XL
De Chord Company Epic XL is de opvolger van de Epic Reference. Het is het goedkoopste model in de ‘factory made’ serie van hifi- en home cinema kabels bij Chord Company. De toevoeging XL geeft aan dat hier weer gebruik is gemaakt van het nieuwe isolatiemateriaal XLPE (Cross Linked Polyetheen) dat beter presteert dan het oude topmateriaal PTFE (Teflon®) maar aanzienlijk minder kost dan Taylon, dat in de topseries Sarum en ChordMusic wordt gebruikt. Als je de Chord Company Epic XL ziet begrijp je meteen waarom Chord Company deze kabel liever zelf produceert. De twee individueel afgeschermde aders van de plus en de min, in hun bruine transparante kunststof buitenmantel, zijn volgens Chord Company in een ‘Optimum twist’ om elkaar heen gevlochten, en daarna met een slanke maar stevige aluminium klem aan weerskanten gefixeerd. De geleiders zijn gemaakt van verzilverd OFC koper. Ze hebben een dikte van 3,3 mm2, oftewel 12 AWG, en de opbouw is coaxiaal. De gemonteerde connectoren zijn verzilverd, van het type ChordOhmic. Dat zijn de zeer goede verzilverde pluggen die Chord Company ontwikkelde voor de Sarum T en ChordMusic luidsprekerkabels. Deze connectoren bleken zo goed te zijn dat ze nu ook op een aantal goedkopere kabels worden toegepast. Een bijkomend voordeel is dat ze naar de high-end maatstaven waaraan ze voldoen ook nog eens uiterst betaalbaar zijn.
Waar met de ‘gewone’ Chord Company Epic de felbegeerde drie-dimensionaliteit nét niet helemaal gehaald werd kwam de track van Poppy Ackroyd nu echt helemaal los van de luidsprekers. Er was meer druk in het midden en laag, en details kregen meer snelheid. De muziek klonk ruimtelijker en luchtiger en dat maakte de beleving opnieuw een stuk intenser. Bij Dominic Miller klonken de akoestische instrumenten levensechter. We konden het hout van de gitaar van Miller als het ware zien, omdat we nu voor het eerst het gevoel hadden dat we in de studio aanwezig waren en niet langer door een (weliswaar steeds beter gepoetst) venster naar binnen hoefden te kijken. Omdat we er figuurlijk dus dichterbij stonden werd de weergave betrokkener, en hoorden we meer samenhang en een betere timing. De klankkleuren waren neutraler, correcter, maar niet afstandelijker. In tegendeel zelfs, de muzikanten en hun instrumenten werden bijna tastbaar.
Chord Company Signature XL
De Chord Company Signature XL is de jongste versie van deze geliefde high-end luidsprekerkabel van de Chord Company, die al sinds 2004 (geïntroduceerd als de Signature) op de markt is. Het was destijds hun eerste afgeschermde kabel. Toen Chord Company gebruik ging maken van PTFE isolatie werd de klank neutraler (de Signature was, dat geven ze zelf toe, misschien een tikje aan de gedetailleerde kant) en ging de kabel Signature Reference heten. Met deze Reference XL, die het nieuwe XLPE isolatiemateriaal gebruikt, zetten ze naar eigen zeggen weer nieuwe stappen. Deze in Twisted Pair configuratie gebouwde kabel bevat verzilverde OFC geleiders, elk met een dikte van maar liefst 5,25 mm2, oftewel 10 AWG. Elke geleider is dubbel afgeschermd met metaalfolie en een metalen vlechtkous.
Toen we de track van Poppy Ackroyd aanzetten vielen onze monden open. Whamm!!! Daar was opeens een beeld zó groot en hoog dat we er bij wijze van spreken doorheen konden lopen. Alsof we naar een goede 3D film keken. Met een soundtrack die bijna surround was, zó ver buiten de luidsprekers strekte het geluidsbeeld zich uit. In tonaal opzicht was er al niet zo heel veel meer te verbeteren, maar essentiële zaken als samenhang en timing vielen nog beter op hun plaats. Iets dat we eigenlijk vaker horen bij duurdere componenten - dus niet alleen bij kabels. Toon is nu eenmaal eenvoudiger goed te krijgen dan textuur, plaatsing en tijdgedrag. Bij Dominic Miller leek de opnameruimte opeens twee keer zo groot. We hoorden de metalen ‘rieten’ die de toon van de Bandoneon produceren een stuk beter, waardoor de klank van het instrument enorm veel extra textuur kreeg. Ook was er meer druk te voelen bij de zachtere drumgeluiden, waardoor de tastbaarheid opnieuw toenam.
Chord Company Signature Reference
Eigenlijk buiten mededinging, want zijn opvolger is al leverbaar, maar Latham Audio had ook een Chord Company Signature Reference klaarliggen, de voorganger van de Signature XL. De kabels zijn identiek van constructie, op het nieuwe XLPE isolatiemateriaal na. Op dit niveau biedt dat een uitgelezen kans om te horen of klankmatige verschillen, die door objectivistische techneuten doorgaans naar het rijk der fabelen worden verwezen, echt bestaan en hoe ze zich dan manifesteren. Om het nog een beetje de schijn van een ‘wetenschappelijke’ blinde test te geven wisten we bij de eerste paar wisselingen niet of we naar het nieuwe of naar het oude model luisterden. Toch hoorden we al snel verschillen, en (gelukkig) bleek de kabel die we uiteindelijk het mooist vonden de nieuwe Chord Signature XL te zijn.
De eerlijkheid gebiedt - vooraf - te zeggen dat de verschillen klein zijn. Bij Dominic Miller lijkt de Signature reference behoorlijk op de Signature XL, maar hij klinkt iets cleaner en terughoudender, en het beeld is wat platter. De track van Poppy Ackroyd bevestigt die waarneming. Met name de kleine percussieve elementen in de productie komen net iets minder ver naar voren en dwarrelen minder vrij door de ruimte. De Chord Company Signature Reference is echt een hele mooie luidsprekerkabel, maar vooral in ruimtelijk opzicht moet hij zijn meerdere erkennen in de Signature XL.
Chord Company Sarum T
De Chord Company Sarum T was tot voor kort de absolute topkabel van Chord Company. De uit de Amerikaanse militaire aerospace industrie afkomstige geleiders zijn zeer lastig te produceren en daarom zijn geen enorme lengtes mogelijk. Voor normaal thuisgebruik zijn er echter geen beperkingen. Voorheen werd in deze kabel PTFE als isolatie gebruikt, maar daar is Taylon voor in de plaats gekomen, vandaar de aan de naam toegevoegde T. De geleiders van de Chord Company Sarum T bestaan uit ‘high polished’ verzilverd ‘high purity’ OFC. De dikte per ader bedraagt 3,3 mm2, oftewel 12 AWG, en elke ader is dubbel afgeschermd.
Het was verbluffend hoeveel het verschil met de Sarum T luidsprekerkabel leek op het verschil dat de (digitale) Chord Company Sarum T streaming kabels in een eerdere review lieten horen. Bij Dominic Miller leek de hoeveelheid muzikale informatie te worden verdubbeld. De betrokkenheid bij de muziek werd enorm. Opnieuw zat het hem niet echt in grote tonale verschillen, maar het roffeltje van de brushes had ineens wél veel meer klankkleur. Bij Poppy Ackroyd hoorden we wél een tonaal verschil. Het laag werd namelijk warmer van klank, maar leverde ook wat aan strakheid in. Het vergelijk met buizen drong zich op. Alle rinkeltjes die door het geluidsbeeld dwarrelen waren trouwens wél veel beter te horen en ze hadden allemaal hun eigen klank. Maar het feit dat we vrijwel direct na het vaststellen van deze verschillen diep in de muziek doken en ervan genoten zegt eigenlijk alles.
Chord Company ChordMusic
De ChordMusic luidsprekerkabels van de Chord Company waren bij hun introductie niet alleen de eerste luidsprekerkabels die het isolatiemateriaal Taylon gebruikten, maar ook de eerste luidsprekerkabels die waren opgebouwd volgens het Tuned ARAY principe, dat oorspronkelijk was ontwikkeld voor de digitale kabels van Chord Company. Bij de ChordMusic is qua gebruikte materialen naast Taylon echt helemaal niets aan het toeval overgelaten. De geleiders, elk met een dikte van maar liefst 5,25 mm2, oftewel 10 AWG, zijn gemaakt van zeer puur, zwaar verzilverd OFC koper en ze zijn individueel afgeschermd met een zwaar verzilverde metaalfolie en een dubbel verzilverde OFC koperen vlechtkous. De buitenste mantel is gemaakt van PTFE (Teflon®).
Het lijkt een enorm cliché (en dat is het ook…sorry…) maar de Chord Company ChordMusic was echt de overtreffende trap. Hier heeft het geen zin meer om op individuele verschillen te focussen. De ChordMusic laat de MUZIEK in volledig 3D in de ruimte staan en combineert daarbij de strakheid van de Signature XL met de muzikaliteit van de Sarum T. Hij ontpopt zich zo als de ideale luidsprekerkabel in de Chord Company catalogus. Betere luidsprekerkabels kunnen ze op dit moment niet maken, stelt Chord Company, en we geloven hen graag. Duur, heel erg duur zelfs, maar elke cent waard want tsjonge jonge jonge jonge jonge (etc. etc.)… Subliem en ultiem.
Eindconclusie
De luidsprekerkabels van de Chord Company bieden voor elk wat wils. Het programma is zó breed dat er voor elke beurs wel een kabel voorhanden is. En omdat we hebben vastgesteld dat de kabels van Chord Company prachtig consistent zijn in de geboden geluidskwaliteit weet je ook zeker dat de familieklank in elke prijsklasse aanwezig is, en dus óók als je een upgrade wil doen. We schreven het al in de tussentijdse conclusie: bij de kabels van Chord Company gaat het net zoveel over ‘klank’ als over detaillering en precisie. Onze favoriet? Daar hoeven we niet lang over na te denken, dat was in de set die we voor deze review gebruikten overduidelijk de ChordMusic. Maar de beker voor de beste prijs/kwaliteit verhouding gaat wat ons betreft naar de Epic en de ‘factory made’ Epic XL, met eervolle vermeldingen voor de Clearway en de ultradunne Sarsen. Maar eigenlijk kunnen we wel zeggen dat Chord Company in elke prijsklasse haar zaakjes uitstekend voor elkaar heeft. Wie op zoek is naar uitstekend gebouwde, realistisch geprijsde luidsprekerkabels die niet te zuinig zijn met klankkleur én detaillering heeft er wat ons betreft een nieuwe kandidaat bij.
Muziek en Informatie
Meer informatie en prijzen over de beschreven Chord Company Luidsprekerkabels, vind je in onze webwinkel:
Spotify
Tidal
Qobuz
- Dominic Miller - Absinthe (Hi-Res)
- Poppy Ackroyd - Resolve Reimagined (Hi-Res)
Dit document is eigendom van art's excellence - © copyright 2019