Amon Tobin, Sebastian Plano en Bliss

Een muzikale workout voor je hifi

In deze muziekrecensie staan nieuwe albums van Amon Tobin en Sebastian Plano centraal, met het Deense project Bliss als klassieker. Deze review was eigenlijk bedoeld voor de maand oktober, maar hij is door drukte wat verschoven. Wat overigens betekent dat er nu vrij snel nóg een muziekreview zal volgen, namelijk die van november. Elk nadeel heeft zijn voordeel, nietwaar? Het zal ondertussen ook bekend zijn dat ik altijd probeer - en daar vaak ook in slaag - om een overkoepelend thema te vinden dat de albums in mijn muziekreviews verbindt. Dat is nu ook weer gelukt, maar op een iets andere manier dan anders. Sta me toe om ter verduidelijking daarvan met een flauwigheid te beginnen…

Ken je die mop van die hifi-recensent die steeds maar riep dat muziek belangrijker is dan apparatuur? In de originele variant van deze tot op de draad versleten witz over een man die naar Amerika ging, luidt het antwoord: “Hij ging niet…”. Maar zover wilde ik nou net niet gaan. Muziek is namelijk belangrijker dan apparatuur, want zonder apparatuur zou er nog steeds muziek zijn, maar zonder muziek géén apparatuur. Denk daar gerust eens op je gemak over na. Wat ik hiermee wil inleiden is mijn persoonlijke filosofietje dat niet alleen apparatuur van betere kwaliteit een fijnere muzikale beleving geeft, maar dat beter opgenomen en geproduceerde muziek dat óók doet. Minimaal in gelijke mate durf ik zelfs te zeggen. Om de inhoud hoef je je doorgaans echter niet tot de vele gespecialiseerde ‘audiofiele’ muzieklabels te wenden. Daarom dit keer een drietal albums die niet alleen in muzikaal opzicht heel hoog scoren wat mij betreft, maar die je geluidsinstallatie ook een flinke workout geven. Lees, luister en geniet!

Amon Tobin - Long Stories

Amon Tobin - in het echt heet hij Amon Adonai Santos de Araújo, de achternaam Tobin heeft hij geleend van zijn Ierse stiefvader - is een in Argentinië geboren DJ en producer die op veel plekken in de wereld heeft gewoond - waaronder Nederland - vóór hij zich voor langere tijd in Brighton in Engeland vestigde, maar die nu in Los Angeles woont en werkt. Zijn doorbraak-album Bricolage bracht hij in 1997 uit bij het toen noodlijdende Ninja Tune label, dat hij bijna letterlijk van de dood redde omdat zijn album een enórm succes werd. Zijn overdadige stijl vol brokkelige samples, vette breakbeats en jazzy ambient hield hij meerdere albums vol, maar op ISAM uit 2011 legde hij al duidelijk meer nadruk op sfeer dan op beats. Na de release van ISAM bleef het een tijdje stil rond Amon Tobin, omdat hij eindelijk zoveel geld had verdiend dat hij kon stoppen met touren en de hele dag met muziek maken bezig kon zijn. Dat resulteerde eerder dit jaar in de oprichting van een eigen label - Nomark - waarop hij in eerste instantie vooral zijn eigen werk uitbrengt. En in razend tempo, want Long Stories is al het derde album van de zeven die hij dit jaar wil uitbrengen.

Luisteren naar Long Stories is een ánder avontuur dan bij zijn eerdere werk. Waar je vroeger maar moeilijk stil kon blijven zitten bij zijn muziek is Long Stories - net als voorganger Fear in a Handful of Dust - echt bedoeld voor de leunstoel. Niet ritmeloos, dat laat opener One Shy Morning al horen, maar dansen is uitgesloten. Het klankbeeld dat hij voor je neerzet is weids en gelaagd, er zit veel klankkleur en putdiep laag in bijna alle tracks, en hij speelt regelmatig spelletjes met de fase waardoor geluiden van buiten de luidsprekers lijken te komen. Luister bijvoorbeeld naar Full Panther. Daar zit je echt middenin, terwijl de vroemende bas je bijna fysiek masseert. Of het titelnummer, waarin je ook kunt verdwalen. Hoogtepunten qua weirdness en audiofiele uitdaging zijn Brushed Aluminium Reeds en album-afsluiter Feed, waarin Amon Tobin niet alleen het voorstellingsvermogen van de luisteraar flink op de proef stelt, maar ook diens hifi systeem. En hoewel je op redelijk volume en via een goed opgesteld paar luidsprekers het meeste meekrijgt van de ruimtelijke hoogstandjes die hij in Long Stories verwerkt, doet dit album het ook heel fijn onder de hoofdtelefoon. Probeer maar…

Sebastian Plano - Verve

De in Berlijn woonachtige Sebastian Plano is óók geboren in Argentinë (verdulleme zeg, nóg een overeenkomst…) en hij schrijft sinds zijn twaalfde muziek. Zijn opleiding was klassiek, maar hij weet zijn interesse in de klankmatige mogelijkheden van elektronica naadloos te integreren in zijn minimalistische en vaak melancholieke composities. Verve is zijn derde album (de 2-track EP Novel en wat singles niet meegerekend) en veruit het meest consistent. Op zijn debuut The Arrythmatical Part of Hearts uit 2011 is hij duidelijk nog zoekende, wat een afwisselend maar bij vlagen briljant album oplevert. Impetus uit 2013 is duidelijker één geheel en daarmee een goede voorbode van wat uiteindelijk Verve zou gaan worden. Twee kleine meesterwerkjes die het óók qua geluidskwaliteit verdienen om niet in de schaduw van zijn Magnum Opus te blijven staan. De links in deze tekst gaan naar Spotify, maar beide albums zijn ook bij Tidal te vinden. Op het moment van schrijven nog niet bij Qobuz helaas, maar wie weet verandert dat nog.

Plano had met zijn muziek eigenlijk net zo goed in de voorgaande review over neoklassieke schoonheid gepast, maar ik ontdekte dit album pas nadat ik die review schreef, en Plano doet er wat mij betreft nog nét een extra schepje bovenop qua geluidskwaliteit. Luister in de tweede track (Honesty) maar eens naar de aanslagen van de piano. Daar zit ongebruikelijk veel ‘mechaniek’ bij, wat misschien niet bepaald klinkt zoals we gewend zijn, maar het geeft wel een formidabele impact en tastbaarheid aan het geluid. Iets verderop in het nummer hoor je zachte kraakgeluidjes. Eerst denk je dat het een pianokruk is die wel een drupje olie kan gebruiken, maar zelf pianist zijnde denk ik mechanische bijgeluiden van het sustainpedaal te horen. Het is hoe dan ook een rijke opname, wat vooral hoorbaar is in de wat spaarzamer ingevulde nummers. Zoals het melancholieke Last Day Of May, waarin prachtig rond laag en een enorme diepte in het geluidsbeeld te horen zijn, en een kippenvel-verwekkend kerkorgel. Of Dancing Waters, waarin opnieuw allerlei bijgeluiden en veel energie in de toetsaanslagen van de piano te horen zijn. Ook wanneer je het slechts op de achtergrond denkt te draaien trekt dit album je voortdurend de muziek in met zijn zeer realistische pianoklanken. Muzikaal en klankmatig hoogtepunt is One Step Slower, hoewel het album eigenlijk een aaneenschakeling is van briljante melodieën en adembenemende productionele vergezichten.

Bliss - Quiet Letters

Bliss is een vanuit Denemarken opererend maar internationaal samengesteld muziekgezelschap dat wordt geleid door het producersduo Steffen Aaskoven en Marc-George Anderson. De muziek van Bliss laat zich het best omschrijven als meeslepende, melancholieke downtempo, waarin het grote gebaar niet wordt geschuwd en invloeden van triphop, wereldmuziek en lounge worden vermengd met Balearic ambient en elektronische pop. Hoewel dat laatste genre na hun debuut Afterlife uit 2001 steeds verder naar de achtergrond verdween. Als je oppervlakkig luistert zou je in Bliss ook het meer verfijnde zusje van radiovriendelijke projecten als Enigma en Deep Forest kunnen horen.

Luisteren naar Quiet Letters, het tweede album van Bliss dat in 2003 uitkwam, is een aangename verpozing. De vioolmelodie in de openingstrack Sleep Will Come zal op sommigen nét iets te dramatisch en nogal suikerzoet overkomen, maar als na amper twee minuten de lome beat invalt over een achtergrond van synthesizer en accordeon waan je je achter een koele Pernod op een zonovergoten terrasje in Zuid-Frankrijk. Die zorgeloze, vakantie-achtige sfeer blijft tot het einde van het album in de muziek doorklinken. De productie van Quiet Letters is glashelder en ruimtelijk en het laag is diep en prachtig in balans. De s-klanken in de zang van Alexandra Hamnede in de tweede track, Breathe, zijn een goede test voor de kwaliteit van de tweeters. De mix van elektronische en akoestische percussie, zoals in het nummer Dunia en het epische, dansbare Evening Sun vertellen je of de dynamiek en timing van je systeem ‘on-point’ zijn. De track waarin alles samenkomt - de eerder genoemde s-klanken, de mix van beats en percussie, diep laag, detaillering en ruimtelijkheid - is Don’t Look Back. Die vormt de perfecte opmaat tot het bloedstollend mooie ‘titelnummer’ Quiet Letter (zonder S dus) dat dit bijzondere album afsluit.