Auralic Aries Mini - review
Auralic Aries Mini
Compacte Streamer van Grote Klasse
auteur: Max Delissen
De Auralic Aries Mini is een in China ontwikkelde en gebouwde premium streamer die we al lang op onze recensie-verlanglijst hadden staan. De afgelopen jaren had het merk echter een beetje moeite om een goed distributienetwerk op te zetten, en er waren nog wat firmware-hobbels die moesten worden gladgestreken. In beide is inmiddels verandering gekomen, en daarom lieten we een Aries Mini aantreden, die meteen mocht plaatsnemen in de grote set.
Er is binnen het krappe bestek van deze recensie zó veel over de Aries Mini te vertellen dat we de technische beschrijving achterwege laten. Wie echt het naadje van de kous wil weten kan op de site van Auralic kijken.
De Aries Mini is een Streaming Hub, zoals Auralic dat noemt, die praktisch alle gangbare (ook Hi-Res) bestandsformaten kan afspelen. Maar in tegenstelling tot de grotere Aries Femto, die ook Hub wordt genoemd, heeft de Aries Mini een eigen DAC aan boord. Hij kan dus stand-alone worden gebruikt zonder de noodzaak van een externe converter. Daarvoor kun je hem zowel draadloos als via een ethernetkabel verbinden met je netwerk. Je kunt er via een klepje aan de onderkant ook een 2,5-inch harde schijf in zetten, zodat je muziek rechtstreeks vanaf de Mini kunt afspelen. Omdat de bediening in principe via een iPad of iPhone plaatsvindt (géén Android!) kun je de Aries Mini niet volledig autonoom gebruiken. Daarnaast kan de Aries Mini dienst doen als endpoint in een Roon systeem, waarover straks meer. 
De ingebouwde eigen Lightning DS Server functioneert snel en voortreffelijk, maar ook externe servers als MinimServer en Twonky kunnen gebruikt worden, al werken die aanzienlijk minder soepel en missen ze nogal wat functies die wél in Lightning DS zitten. De gelijknamige, fraai uitgevoerde en zeer intuïtieve Lightning DS app behoort tot de besten die we ooit gezien hebben. Hij is bovendien gratis en biedt een geweldige zoekfunctie en een naadloze integratie van de lossless streamingdienst Tidal.
Luisteren naar de Auralic Aries Mini
We luisterden eerst naar de Aries Mini zoals hij uit de doos komt, met zijn eigen voeding en interne da-converter. In de grote set (Linn Klimax, Chord 2Qute DAC, Wilson Benesch luidsprekers en AudioQuest bekabeling) liet het hij geen misverstand bestaan over de audiofiele ambities van Auralic. Het beeld dat hij neerzette was groot(s), zowel in de breedte als in de diepte. Wel hadden we, op aanraden van Auralic, via de app het interne filter op ‘Smooth’ ingesteld, omdat dat overeenkomt met ons geliefde ‘Minimum Phase’ filter in Roon. De detaillering in het hoog was daarmee, voor een speler van deze prijs, verrassend fijnzinnig. De ‘witheid’ die de klank van goedkopere digitale producten soms plaagt was nergens te horen. Stemmen en akoestische instrumenten werden neutraal en met voldoende klankkleur neergezet, hoewel we een heel klein streepje meer óók wel lekker hadden gevonden. Het laag was strak en snel, maar (mede daardoor?) relatief slank. Een Bluesound Node2, die in prijs en functionaliteit een directe concurrent is van de Aries Mini, leverde in een direct vergelijk een vollere klank met meer timbre, maar haalde net niet de ruimtelijkheid van de Auralic. Een smaakkwestie dus. Als geheel zouden we de klank van de Aries Mini omschrijven als snel en transparant, met een uitstekende timing. Maar dat was alleen nog maar met de meegeleverde schakelende voeding van 16 Volt.
Het nut van goede voeding
We hebben het vaker gezegd; goede voeding is niet alleen voor de mens van groot belang. De prestaties van de Auralic Aries Mini kunnen door middel van een andere voeding nog aanzienlijk verbeterd worden. De goedkoopste optie hiervoor is de iFi iPower van 15 Volt (de Aries Mini accepteert voltages tussen de 14 en 18). Over deze voeding kunnen we kort zijn: het is een absolute no-brainer. Voor een kleine 60 euro trekt de iPower allereerst de ruimtelijkheid van de Aries Mini verder open, maar het grootste verschil is dat de hele weergave aan kracht en klankkleur wint. De muziek wordt ‘tastbaarder’ en heeft meer druk, met name in het laag. Wie nog meer uit de Aries Mini wil halen kan de LPS gestabiliseerde voeding die Auralic standaard bij de grotere Aries Femto levert ook los kopen. Je mag je natuurlijk afvragen of een voeding die 2/3 kost van het apparaat waar je hem op aansluit wel in verhouding staat, maar de klankmatige verbetering ten opzichte van de iFi iPower was evident. De Auralic voeding brengt het oorspronkelijke neutrale karakter weer een beetje terug, maar doseert veel guller met alle klankmatige parameters. De afbeelding van de instrumenten en stemmen wordt weliswaar iets minder breed maar wint sterk aan nauwkeurigheid, en het is vooral de kracht van de weergave die de balans opnieuw positief laat doorslaan. Als alternatief voor de Auralic voeding probeerden we ook nog een BOTW Eco voeding van SBooster. Die leek qua karakter meer op de iFi: het geluid werd wat warmer en krachtiger en de ruimtelijke afbeelding groeide weer wat in de breedte, echter met behoud van nauwkeurigheid en met een iets vloeiendere timing. Het is opnieuw vooral een smaakkwestie of je de wat ‘audiofielere’ Auralic voeding of de wat meer euforische SBooster prefereert.
De Auralic Aries Mini aan een externe DAC
De Aries Mini kan op drie manieren met een externe DAC worden verbonden: optisch, coaxiaal of via USB2.0. De Aries Mini is een behoorlijk ‘schone’ bron die weinig jitter veroorzaakt, zodat de optische en de door veel audiofielen geprefereerde coaxiale verbinding nauwelijks van elkaar te onderscheiden waren aan de Chord 2Qute. Dat kan overigens per DAC verschillen, dus uitproberen is verstandig. Onder de streep gaven wij uiteindelijk echter de voorkeur aan de USB uitgang. Die je sowieso nodig hebt als je hogere resoluties PCM of DSD wil kunnen afspelen. Bovendien kun je het USB signaal ook nog in stappen upgraden met allerlei accessoires als de AudioQuest Jitterbug, de iFi iUSB3.0 of een iFi nano iGalvanic3.0. Vooral met de laatste twee bereikten we verbluffende resultaten op het gebied van levendigheid, substantie, timing en ‘inner detail’, die een veel duurdere streamer niet zouden misstaan - zelfs wanneer we de prijzen bij elkaar optelden.
Auralic Aries Mini als Roon Endpoint
De Aries Mini is met firmwareversie 4.4 al in te stellen als Roon endpoint. Op internetforums zijn berichten te vinden die beweren dat de geluidskwaliteit dan minder is ten opzichte van rechtstreeks afspelen via Lightning DS, maar dat hebben wij niet met zekerheid kunnen vaststellen. De in het najaar van 2017 uit te rollen nieuwe Auralic firmwareversie 5 maakt de Mini definitief Roon Ready, en zal sowieso bitperfect spelen. De betaversie daarvan, die we konden uitproberen, functioneerde wat dat betreft perfect. We meenden zelfs te horen dat de Aries Mini, wanneer we hem via het netwerk lieten spelen met Roon Server als bron, nog nét een streepje beter presteerde op het gebied van samenhang en timing. Waarmee we eigenlijk alleen maar willen zeggen dat bezitters van een Roon systeem er in klankmatig opzicht beslist niet op achteruitgaan wanneer ze de Aries Mini als endpoint gaan gebruiken.
Meer leuks in 5.0
De aanstaande firmware upgrade belooft sowieso nog méér leuke extra’s. Zo kan de speler dan via zijn IP-adres met een browser op je tablet of PC benaderd worden, wat toegang geeft tot aanvullende functionaliteit zoals een geplande indexering van de muziekbibliotheek. Daarnaast een uitgebreide DSP functionaliteit (ook via de browser) met onder andere upsampling en de mogelijkheid tot room-correction. En wat qua ‘buzz’ misschien nog wel het belangrijkst is: hij kan dan de volledige reconstructie van MQA uitvoeren. Auralic heeft zich overigens niet als partner aangesloten bij MQA, maar heeft zélf de digitale algoritmes ontwikkeld die de laatste stap van MQA uitvoeren (waarvan aanpassing van de digitale filters in de converter de belangrijkste functie is). Het laatste woord is er vast nog niet over gesproken, maar het werkt vlekkeloos en het klinkt fantastisch.
Auralic Aries Maxi?
Concluderend kunnen we stellen dat de Auralic Aries Mini een zeer flexibele streamer is die ‘af fabriek’ al geweldig klinkt. Hij is voorzien van een uitstekend eigen besturingssysteem en een fraaie, overzichtelijke app maar is tevens Roon Ready. Bijkomend voordeel is dat hij nog op allerlei manieren kan worden verbeterd. Hiermee onderscheidt hij zich duidelijk van de directe concurrentie. De iFi iPower voeding beschouwen we eigenlijk een beetje als verplichte aanschaf, maar wie nóg verder wil gaan kan zijn lol op. Wij konden dat gedurende de recensieperiode alvast zeker.
Muziek en Informatie
Meer informatie en prijzen over Auralic en de beschreven Auralic Aries Mini, vind je in onze webwinkel:
Spotify
Tidal
Dit document is eigendom van art`s excellence - © copyright 2017
Nagenoeg iedere NAS is voorzien van een zogenaamde UPnP-server die jouw muziekcollectie via het netwerk kan delen. Als je via setup naar de Network Folder zoekt, dan wordt hier gevraagd naar de login-gegevens en kun je alle muziek over het netwerk transporteren. In de <a href="https://downloads.artsexcellence.nl/brochures/Auralic-Mini-setup-guide.pdf" target="_blank" rel="noopener nofollow">Auralic Mini setup guide</a> lees je hoe het werkt. Op pagina 2 vind je meer informatie over jouw vraag.
Groetjes, Kees Jan
Goed artikel, klopt goed met mijn eigen beleving, ik heb de Aries Mini nu bijna een jaar en heb er een SDD van Samsung in gemonteerd. Dat werkt prima, en een SDD is stiller en sneller dan een HDD en wordt bovendien niet warm. Waar ik nog niet helemaal uit ben is de term Roon Ready. Ik zou graag overstappen op de Roon applicatie - in tegenstelling tot jou vind ik de interne Lightning DS niet heel prettig - maar wat je bedoelt met de term Roon Endpoint daar ben ik nog niet uit. Ook is jammer dat Deezer niet wordt ondersteund. Ik moet nu met twee systemen werken en dat is lastig omdat je niet altijd weet waar welk bestand staat. Al met al een zeer prima ding en ik wil graag de optie om een iFi adapter te gebruiken uitproberen.
Dank nogmaals voor dit artikel.
Allereerst dank voor je complimenten! In antwoord op je vragen het volgende: Roon Ready betekent dat het bewuste apparaat officieel door Roon geschikt is bevonden en dat het zonder problemen gebruikt kan worden in combinatie met de player-software van Roon. Je kunt je voorstellen dat fabrikanten die eigen software voor hun apparatuur ontwikkelen daarbij niet per se rekening houden met de software van Roon, en dat dat in de bediening eventueel problemen zou kunnen geven. Zo'n 'Roon ready' predicaat komt tot stand door een 'partnerschap' van beide partijen, zodat de eindgebruiker er op kan vertrouwen dat alles vlekkeloos zal (blijven) werken.
De naam 'Endpoint' is eigenlijk niet meer in gebruik, tegenwoordig heet dat een Audio Output, wat eigenlijk duidelijker is. Wij moeten ons die term nog even goed eigen maken, wij zijn met Roon begonnen in de tijd dat het nog Endpoints heette. De term Endpoint komt voort uit de architectuur van Roon. Die bestaat eigenlijk maar uit drie elementen: Core, Control en Audio Output(s).
De 'Roon Core' is (letterlijk) de kern, het middelpunt van het systeem. Dat is de computer waarop het daadwerkelijke Roon programma draait dat bijvoorbeeld zorgt voor de indexering van je muziek op basis van de AllMusic database licentie waardoor Roon zijn extreem weelderige gebruikerservaring biedt, en voor de DSP functies die je kunt gebruiken om je geluid te manipuleren (maar die je ook helemaal kunt 'bypassen' als je de zaak puristisch wil aanpakken).
Zo'n 'Core System' kan bijvoorbeeld bestaan uit een dedicated Mac mini of een laptop of NUC die rechtstreeks via USB op een DAC is aangesloten en zo wordt gebruikt om je muziek af te spelen. Dit is de simpelste configuratie. De Core is er in twee varianten. De Volledige versie, Roon geheten, waarbij ook een grafische interface is inbegrepen (het 'Control' deel, waardoor je hem op een laptop kunt bedienen, maar desgewenst ook met een Remote App op een iPad iPhone of Android device) en een 'headless' versie, Roon Server geheten, die zonder grafische interface wordt geïnstalleerd. Die bedien je dan uitsluitend via WiFi met een op hetzelfde netwerk als je Core aangesloten iPad, iPhone of Android device.
Dan is er ook nog de tussenoplossing Roon Bridge, een klein en licht programmaatje dat je op een tweede computer in je systeem kunt installeren waardoor die zich in feite gedraagt als een 'headless' Core, maar is daar alleen op afstand mee verbonden. De Roon Bridge is door zijn bescheiden 'CPU-footprint' heel geschikt om bijvoorbeeld op een Mac op je werkkamer te installeren die je ook voor dagelijks dingen gebruikt. Die Bridge kun je dan ook weer via USB rechtstreeks op een DAC aansluiten.
Een Endpoint, of 'Audio Output' is in principe een Roon Ready apparaat of DAC. Denk daarbij aan streamers zoals de AURALiC of een Bluesound, een Logitech Squeezebox, een Airplay apparaat als een Apple TV, maar ook talloze USB DAC's en zelfs aanvullende software zoals bijvoorbeeld HQ Player.
Als je Roon Server op een Mac mini installeert en via ethernet je AURALiC ARIES Mini gebruikt om muziek mee af te spelen, dan is de ARIES Mini je Endpoint oftewel Audio Output. Het maakt daarbij niet meer uit of je er nog een externe DAC op aansluit, de ARIES Mini blijft in Roon je 'eindpunt' dat je aanwijst als afspeelapparaat. Een Roon systeem kan maar één Core bevatten, meerrdere Bridges, en ook meerdere Audio Output, en er zit ook bijna altijd een Controller (oftewel Remote App) in, want dat is natuurlijk ultiem handig.
Wat de ondersteuning voor Deezer betreft, dat is iets waar Roon nadrukkelijk niet voor kiest. Zij opteren uitsluitend voor de best mogelijke geluidskwaliteit en daar hoort wat hen betreft vooralsnog geen 'lossy' online streamingdienst bij. Dat is op zich een respectabel en begrijpelijk standpunt, maar we snappen dat het voor Deezer-gebruikers lastig kan zijn. Hetzelfde geldt overigens ook voor Spotify en Apple Music.
Tot slot: de iFi iPower voeding is een zeer fijn alternatief voor de standaard 'switch mode' voeding die AURALiC meelevert. Voor die prijs is het zonder meer een fantastische upgrade! De aanzienlijk duurdere SBooster is nog een stuk beter, maar we kunnen ons voorstellen dat die in verhouding tot de prijs van de ARIES Mini voor veel AURALiC gebruikers geen logische keuze is.
Veel luisterplezier in elk geval!
Groeten,
Max Delissen
Zeer veel dank voor je gedetailleerde en heldere uitleg. Ik kom daar zeker een eind mee.
Ik ga kijken hoever ik met deze uitleg ga komen.
Groeten,
Paul Grimm
Bedankt voor je waardevolle aanvulling! We proberen altijd zo goed mogelijk te informeren, maar soms zien we toch iets over het hoofd ;-)
Groetjes, Kees Jan
