Numün, Oneohtrix Point Never en Pablo’s Eye

Elektronische films aan de binnenkant van je ogen

In deze muziekrecensie aandacht voor nieuw werk van Numün en Oneohtrix Point Never, en een klassieker van Pablo’s Eye.

Dit is de één-na-laatste muziekrecensie van 2020. Begin december (en dat is het al bijna) volgt de laatste en dan trek ik vlak voor de kerstvakantie het rolluik dicht met het grote ‘2020 en muziek, een jaar in … releases’ artikel. Hoeveel releases daarin komen te staan is nog niet duidelijk, want 2020 was me het jaartje wel, qua muziekrecensies. Van 11 april tot 23 juni publiceerden we zowat wekelijks een recensie onder de noemer Orentroost, want de wereld had toen duidelijk behoefte aan wat afleiding. Lekker wegdromen en even niet bang of bezorgd zijn.

Het deed me af en toe denken aan een Nederlandse televisieserie uit mijn kinderjaren, de nu hopeloos achterhaalde avonturen van acrobaat Adriaan en zijn broer Bassie de clown. Als Bassie iets leuks wilde meemaken, dan zei hij: “Dat ga ik eens aan de binnenkant van mijn ogen bekijken.” De muzikale selectie voor deze recensie is daar volgens mij zeer geschikt voor. Breed uitwaaierende elektronische albums die een verhaal vertellen dat grotendeels door de luisteraar zélf kan worden ingevuld. Soundtracks voor dromen, muziek om in te verdwijnen.

Zoals altijd veel lees- en luisterplezier toegewenst!

Numün - Voyage Au Soleil

Numün (dat dient te worden uitgesproken als New Moon) is een Amerikaans ambient-trio bestaande uit producer/multi-snarist Bob Holmes, multi-instrumentalist Joel Mellin en percussionist/multi-instrumentalist Chris Romero. De muziek die Numün maakt is een warm soort spacey world-folk-ambient waarin oude en nieuwe elektronica worden gemixt met allerlei exotische snaarinstrumenten uit de wereldmuziek. In de eerste track, Tranceport, hoor je naast een antieke Gibson gitaar bijvoorbeeld een cümbüş, een soort Turkse banjo/oud hybride, samen met een mellotron, en diverse soorten gamelan-achtige percussie. Het verhaal dat op dit album verteld wordt is gebaseerd op Mellin’s bijdrage aan een muzikaal project dat de 50e verjaardag van de maanlanding omlijstte, en de track die dat opleverde, Tranquility Base, staat ook op Voyage Au Soleil. Maar wacht even…Soleil? Dat betekent toch Zon? Nou en of, want het verhaal dat Numün hier vertelt stopt niet bij het vertrek vanaf de maan nadat die missie was volbracht. Vanaf dat moment verandert de reis namelijk, en wordt het oorspronkelijke plan om terug te keren naar de aarde zomaar vervangen door een reis naar de zon. In Mission Loss, de track die de tweede helft van het verhaal inluidt, hoor je het misgaan. Allerlei gestileerde alarmgeluiden veranderen de sfeer, en de muziek krijgt nóg meer de weidsheid die het heelal moet verbeelden. De cowboy-gitaar die ook hier nog prominent aanwezig is een saluut aan het album Apollo: Atmospheres And Soundtracks van Brian Eno, die zich voor dát album op zijn beurt liet inspireren door de cassettebandjes met countrymuziek die de astronauten van de Apollo 11 missie meenamen op hun reis naar de maan. In het slotnummer, Voyage Au Soleil, hoor je een berustend soort verwondering in de muziek komen. Een bijzondere droomsoundtrack vol unieke sounds die het waard is om integraal en met gesloten ogen te ondergaan.

Oneohtrix Point Never - Magic Oneohtrix Point Never

Oneohtrix Point Never is het muzikale alter-ego van elektronicaproducer en componist Daniel Lopatin. Hij maakte Magic Oneohtrix Point Never bijna volledig in het isolement van de afgelopen Corona-lockdown, met het idee dat het een soort eerbetoon zou moeten worden aan de radio, het eerste medium waarop muziek voor veel meer mensen beschikbaar werd. Lopatin is altijd gefascineerd geweest door radio, en dan vooral door de nog niet door de commercie gekeurslijfde college-muziekzenders waar hij tijdens zijn studententijd zijn brede en onstilbare muzikale honger mee bevredigde. De naam Oneohtrix Point Never is ook een zgn. Mondegreen (in Nederland noemen we dat een Mama Appelsap) die hij oppikte bij een lokaal station in Boston dat Magic 106.7 heette. Het album is een woeste caleidoscoop van muzikale schetsen, korte impressies, uitgewerkte ideeën en gesproken fragmenten die over de duur van 47 minuten en 17 nummers de illusie geven dat je met de afstemknop langs verschillende zenders draait, hier en daar even blijft hangen, en daarna weer verder op zoek gaat. Het resultaat doet een beetje aan plunderphonics denken, een muziekstijl die volledig uit samples is opgetrokken. Op zijn album Replica uit 2011 experimenteerde hij hier al mee en ook op zijn voorlaatste album Age Of (dat ik in 2018 recenceerde) klinkt de knip-en-plak geest door. Maar ook al zijn de mogelijkheden onbeperkt, de gestructureerde geest van Loptatin zorgt ervoor dat het nooit over het novelty-randje duikt waardoor vergelijkingen met (overigens geniale) artiesten als The Avalanches, Matmos en People Like Us niet helemaal opgaan. ‘Magic’ is een maalstroom van muzikale ideeën, een versnipperde vlucht door de ether en een verrukkelijk luister-avontuur. En dat weet je eigenlijk al wanneer je na twaalf seconden in de eerste track een van weelderige melancholie druipende orkestrale sample van The Last Farewell van Roger Whittaker tegenkomt, die je onmiddellijk terugvoert naar een onbestemd maar warm en geborgen soort vroeger. Bekijk dát maar eens aan de binnenkant van je ogen.

Pablo’s Eye - You Love Chinese Food

Pablo’s Eye is een reeds lang in de vergetelheid geraakte Belgische experimentele elektronische band die eind jaren 80 werd opgericht door Axel Libeert. In de loop van een aantal jaren voerde hij een voortdurend in personele flux verkerend gezelschap gelijkgestemden aan en maakte daar tijdgeestelijke soundscapes mee. You Love Chinese Food dateert uit 1995, dus denk daarbij aan puur elektroniche drums met hier en daar een vroege breakbeat, stemsamples, een mix van digitale en analoge synthesizers en een dystopisch sfeertje dat aan diepnachtelijke dwaalpartijen door lelijke stadscentra en godverlaten buitenwijken doet denken. De muziek, verdeeld over 21 in elkaar doorlopende tracks, heeft veel beeldende kracht. Om die reden werd hen een aantal keer de gelegenheid gegund om een bijdrage te leveren aan de serie legendarische em:t verzamelalbums, die tussen 1994 en 1998 en later tussen 2003 en 2006 door het al even ongrijpbare en legendarische em:t label van Chris Allen en Dave Thompson werden uitgebracht. Vanwege hun opvallende, kleurige digipacks zijn die verzamelaars inmiddels een gewild verzamelobject. Vaak hoor je albums uit die tijd die hevig gedateerd klinken, maar door het experimentele en gelaagde karakter, met invloeden uit de wereldmuziek, ambient, jazz en dance heeft dit album van Pablo’s Eye de tand des tijds zeer goed weten te weerstaan. Het is gevarieerder en duisterder dan eveneens in 1995 uitgebrachte meesterwerk Protection van Massive Attack, het is experimenteler dan het legendarische debuut van Leftfield en kan zich qua spanningsboog meten met het wervelende ISDN van The Future Sound Of London, om maar eens aan paar beroemdere elektronische jaargenoten te noemen. Soms is de geschiedenis onrechtvaardig, maar gelukkig kunnen we, dankzij de moderne streamingdiensten, nu nog steeds genieten van de filmische soundscapes van Pablo’s Eye.