2022 en muziek, een jaar in 37 releases

Hier is weer, de Lijst der Lijsten!

De grote eindejaarsmuziekrecensie (3x woordwaarde) is een traditie die we bij art’s excellence graag in ere houden. In feite zouden we steeds met dezelfde woorden kunnen beginnen: “Het is weer die tijd van het jaar. De lijstjes vliegen je om de oren. Beste dit, mooiste dat… het begint voor mijn gevoel steeds meer een wedstrijd te worden.” Filosofische woorden die ook dit jaar niets aan kracht hebben ingeboet. Hier heerst niet de hype om de eerste te zijn of om een zo obscuur mogelijke lijst samen te stellen (hoewel hij ook niet bepaald mainstream is…), en het belangrijkste: we doen het in alfabetische volgorde. Want hoe kan een rechtgeaarde muziekliefhebber uit de duizenden albums in alle genres die het afgelopen jaar zijn uitgebracht nu met kalme overtuiging één album aanwijzen dat beter is dan alle andere? Er zijn er genoeg die het doen, maar ik kán dat niet.

 De lijst van 2021 was een beetje anders van opbouw, met eerst een terugblik op de reeds gepubliceerde (maar voor deze eindjaarslijst van alle externe links ontdane) muziekrecensies, en pas daarná de nieuwe maar kortere toevoegingen van albums die wat mij betreft óók de moeite van het beluisteren méér dan waard zijn. Die vorm beviel goed, dus zo gaan we het dit jaar óók weer doen. Dus eigenlijk twee lijsten voor de prijs van één.

Het zal de oplettende lezer overigens niet ontgaan zijn dat het aantal reguliere muziekrecensies afgelopen jaar wat kleiner was. Dat had niets te maken met het aanbod aan goede muziek, maar met externe omstandigheden bij uw woordenwever. Gelukkig kwam de muziekliefhebber niets tekort, want dit jaar begonnen we óók met de art’s excellence review playlist. Dat is een zich gestaag uitbreidende playlist van muziek die we in de loop der jaren bij onze hardware-recensies hebben gebruikt, en die te vinden is bij de vier streamingdiensten waar wij vanuit al onze (muziek)reviews naar verwijzen. Daar zijn we trouwens nog niet klaar mee, ook in 2023 zullen daar nog aanvullingen op gepubliceerd worden, die belofte staat alvast!

Rest mij niets anders dan de lezers van art’s excellence namens het team hele fijne feestdagen toe te wensen, en een gelukkig, succesvol, gezond en ook in alle andere opzichten fantastisch 2023.

Dus éérst de terugblik…

Al DiMeola, John McLaughlin en Paco De Lucía - Saturday Night In San Francisco

Saturday Night In San Francisco - art's excellence 2022Het is niet moeilijk voor te stellen dat sommigen bij het lezen van de titel denken: “Hé, wacht even, dat album is toch al jaren geleden uitgebracht?!”. Die mensen raad ik aan om de oogjes even uit te wrijven en de titel nóg een keer te lezen. Er staat namelijk ZATERDAGavond en het beroemde album, dat iedere audiofiel kent en iedere hardwerkende gitareur huilend van frustratie zijn instrument in de hoek laat gooien, is opgenomen op Vrijdagavond. De opname die ik hier bespreek is van ‘the day after’ en het is een absolute knaller! De drie beste gitaristen ter wereld speelden die late lente van 1980 twee opeenvolgende avonden in het Warfield Theatre in San Francisco. Op de inmiddels beroemde vrijdagavond draaide er een 16-sporen recorder mee, maar pas ruim 30 jaar later ontdekte Al DiMeola in zijn archief banden waarop de tweede avond bleek te zijn opgenomen. Het duurde alsnog tot 2022 eer het tot een daadwerkelijke release kwam. Paco is al sinds 2014 niet meer onder ons, maar hij wist van het bestaan van de banden en had zijn zegen voor een uitgave al gegeven. Wie het eerste album kent weet wat hem te wachten staat: 50 minuten halsbrekend virtuoos maar desondanks uiterst toegankelijk gitaargeweld. De technische begaafdheid van deze drie heren grenst wat mij betreft aan bovenmenselijkheid. Het zou me niet verbazen als op dit album en zijn voorganger bij elkaar meer noten worden gespeeld dan op alle gitaaralbums van de afgelopen 50 jaar bij elkaar (ik overdrijf graag een beetje…), maar het is bijna onmogelijk om als luisteraar niet vanaf de eerste noot meegesleept te worden en woest met de armen zwaaiend drie luchtgitaren tegelijk te bespelen. Het album opent met Splendido Sundance, een nummer van DiMeola’s album Splendido Hotel dat eerder dat jaar uit was gekomen. Het origineel is al schitterend, maar het vuurwerk waartoe dit drietal elkaar op deze track opzweept is van een ongekende hevigheid. Het is een blauwdruk voor de rest van het album, waar naast klassiekers van alledrie de heren ook een schitterende uitvoering van Meeting Of The Spirits van Mahavishnu Orhcestra - McLaughlins ‘hobby-bandje’ - op staat. De geluidskwaliteit is fantastisch. De mastering is dynamisch en rijk van klank. Een schitterende, ruim 40 jaar oude maar tóch kersverse aanvulling die op geen enkele wijze onderdoet voor het beroemde vrijdagavondalbum.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Saturday Night In San Francisco met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Alex Albrecht - Resolve

Alex Albrecht - art's excellence 2022Alex Albrecht is geen bekende naam. Deze uit Australië afkomstige toetsenist, componist en producer maakte in 2014 zijn eerste album met de band Albrecht La’Brooy, die hij vormde met Sean La’Brooy. Zijn solodebuut kwam in 2016 uit onder de naam Melquíades. Pas sinds 2021 publiceert hij muziek onder zijn eigen naam. Toen kwam zijn ‘persoonlijke debuut’ Campfire Stories uit. Die titel was goed gekozen, want de muziek op dat album heeft een echt warmezomeravond-strandsfeertje. Het is een goed album, met soulvolle jazzy arrangementen tegen een ambient-achtergrond, maar toch luistert het album een beetje als zo’n verrukkelijke Blank & Jones of Anjunadeep verzamelaar. Op Resolve schudt Albrecht de opgelegde structuren van de sunshine-lounge en deep house van zich af. Op dit album smeedt hij prachtige bedachtzame pianomelodieën, lichte percussie, warme ambient texturen in gedekte pasteltinten en gevonden geluiden aaneen tot unieke, langzaam voorbijtrekkende nachtelijke klanklandschappen met een zeer relaxte en organische sfeer. Als er muzikale referenties gegeven moeten worden dan zou ik de post-Japan samenwerking van Steve Jansen en Richard Barbieri kunnen noemen, en het meest uitgesponnen werk van Jon Hassell, maar dan zonder diens kenmerkende hese trompetklanken. De geluidskwaliteit is fantastisch. Warm en transparant, weids maar toch intiem, en met een ruime dynamiek. Dit album nodigt zowel inhoudelijk als technisch uit tot intense ‘deep listening’ sessies onder een zeer goede hoofdtelefoon of op een uitstekende geluidsinstallatie.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Alex Albrecht met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Cell - Onwards System

Cell - art's excellence 2022Cell is de Franse muzikant Alexandre Scheffer. Ja, ik zie ook bepaalde overeenkomsten tussen zijn naam en die van Alex Albrecht, maar dat is puur toeval. Cell maakt pure Elektronische Muziek, oftewel EM. Niet te verwarren met wat tegenwoordig elektronische muziek wordt genoemd. In mijn boek heet dat ‘Dance’ en het is oneindig schatplichtig aan de échte EM. Maar dat terzijde. Op Onwards System schotelt Scheffer de kenners een intense maar niet zwaarmoedige luister-ervaring voor, met invloeden van de mantra-achtige sfeertekeningen van Klaus Hoffmann-Hoock, de melodieuze Berliner Schule in de sfeer van Gert Emmens of Ron Boots, en de ietwat beklemmende ruimtewandelingen van zijn Franse collega’s Lightwave. En wie dat wil kan er zelf hier en daar de signatuur van de grootste Franse synthesist Jean-Michel Jarre in herkennen. Geen onaanzienlijke namen, maar Cell slaagt met verve voor zijn originaliteits-examen. Zoals alle releases op het uitstekende ultimae records label is de geluidskwaliteit van dit album weer puntgaaf. Een brede, diepe en transparante soundstage, krachtige warme klankkleuren, putdiep laag en een zijdezachte detaillering die langdurig luisteren op hoger volume mogelijk maakt. Muziek om heerlijk in te verdwalen!

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Cell met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Kokoroko - Could We Be More

Kokoroko - art's excellence 2022Kokoroko is een achtkoppige band uit Oost-Londen. Ze worden aangevoerd door trompettiste Sheila Maurice-Grey en hun muziek is een opwindende mix van Afrobeat, West-Afrikaanse Highlife, funky Jazz en spirituele Soul. Maurice-Grey richtte de band op in 2014, nadat ze in Kenia een jazz-workshop had bezocht en het was geen verrassing dat ze uit de goedgevulde vijver van de Londense jazz-opleidingen een groep van voornamelijk jonge Afrikaanse muzikanten om zich heen verzamelde. Hun ijzersterke debuut dat we hier bespreken is een gedroomde introductie van de band, die vooraleer ze de studio in ging eerst ervaring opdeed op het podium, naast grote namen als Azymuth, Pharoah Sanders en - geen verrassing - Shabaka Hutchings’ The Comet Is Coming. Officieel is Kokoroko een octet, maar op dit album spelen 13 muzikanten mee, waaronder een aantal percussionisten en zangers. Ondanks dat het een vrij grote band is, die zoals in het opzwepende nummer War Dance stevig kan uitpakken met een verrukkelijke blazerssectie en een heerlijke gitaarsolo, is de sfeer op dit album toch óók weer relaxed te noemen. Het heeft allemaal iets heel erg ‘lekkers’, een soort onderhuidse groove die je bij je kladden pakt en je niet meer loslaat. De meest representatieve track is denk ik Ewà Inú, omdat het zo’n heerlijke mix van Afrikaanse muziek en jazz is. Het heeft alles: een fijn ritme, speels gitaarwerk, een virtuoze baspartij, funky unisono blazers en fijne solo’s van Maurice-Grey op trompet en Cassie Kinoshi op saxofoon. “Could We Be More” vragen ze zich af. Laten we héél erg hopen van wel. Dit album smaakt zodanig naar méér dat ik me nu al verheug op de opvolger.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Kokoroko met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Linda Hoover - I Mean To Shine

Linda Hoover - art's excellence 2022Linda Hoover zong al vanaf de vroege jaren 60 bij allerlei talentenjachten toen ze in 1965 werd ontdekt door een collega van muziekproducer Gary Katz. Die bracht ze met elkaar in contact en Katz herkende haar talent onmiddellijk. Omdat er in die tijd geen tekort was aan getalenteerde zangeressen, zoals Joni Mitchell, moest Katz echter tot 1970 met haar muziek leuren vóór hij een opnamedeal wist te sluiten met Morris Levy van Roulette Records. Om de zaak rond te maken beloofde Katz alle rechten van het nog op te nemen album aan Levy. Om de opname te begeleiden zocht Katz samenwerking met zijn vriend Kenny Vance, die een paar jonge songwriters in zijn stal had die wel trek hadden om nummers en muziek te schrijven voor het album van Linda Hoover. Deze jonge muzikanten luisterden naar de namen Walter Becker, Donald Fagen en Jeff Baxter. Oplettende lezers herkennen nu ook opeens de naam Gary Katz, omdat die later de producer van Steely Dan zou worden, de band waar ook Baxter in speelde, maar die vooral Becker en Fagen eeuwige roem bracht. De opnames voor I Mean To Shine verliepen voorspoedig, maar Katz en Vance waren ‘vergeten’ om aan Levy te vertellen dat de rechten van alle liedjes behalve die van Hoover zelf al bij anderen lagen. Levy ontdekte dat pas toen hij het artwork van het voltooide album moest goedkeuren, en hij blies woedend de release af waarna het album onuitgebracht op de plank kwam te liggen. Hoover bleef vertwijfeld achter en ging niet in op het aanbod van Baxter om mee naar Californië te gaan, waar ze deel kon gaan uitmaken van Steely Dan. De rest is - bijna helemaal - geschiedenis. Steely Dan werd wereldberoemd en Hoover bleef muziek maken maar trad vooral op in restaurants en kleine clubs. Pas decennia later ontdekte ze dat de catalogus van Roulette Records was opgekocht door Rhino Records. Ze stuurde hen een opgepoetste digitale versie van haar eigen tweesporentape en Rhino Records was zéér enthousiast. Ze vroegen Hoover of ze het album alsnog mochten uitbrengen op hun sublabel Omnivore Recordings, en zo werd Hoover’s debuut 50 jaar na de opnames alsnog uitgebracht, wat haar diverse wereldrecords opleverde (onder andere ‘langste tijd tussen opname en release’ en ‘oudste vrouwelijke artiest die een debuutalbum uitbrengt’). De liedjes op I Mean To Shine zijn mooi, de stem van Hoover is verrukkelijk (ze doet me meermaals denken aan Sandy Denny of Mary Hopkin), de muziek is goed gearrangeerd en de muzikanten zijn op dreef. Maar wat dit album toch voorál heel interessant maakt is dat er vijf songs van Becker en Fagen op staan die vóór het ontstaan van Steely Dan zijn opgenomen en die nooit op één van hun albums terecht zijn gekomen. Voor ‘Dan Fans’ is dit dus verplichte kost. Net als voor liefhebbers van folky 70’s Americana met fraaie vrouwelijke vocalen overigens.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Linda Hoover met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Orlando Weeks - Hop Up

Orlando Weeks - art's excellence 2022Hop Up is het tweede solo-album van ex-Maccabees zanger Orlando Weeks. Vaak wordt er gesproken over ‘het moeilijke tweede album’ (in het Engels ‘the sophomore slump’) maar daar lijkt hier absoluut geen sprake van te zijn. Waar Weeks met zijn debuut A Quickening (dat ik in oktober 2020 recenseerde) op relatief introverte wijze een ode aan zijn pasgeboren kind bracht en tegelijkertijd terugkeek op de eerste jaren na zijn zijn afscheid van The Maccabees tapt hij op Hop Up uit een wat uitbundiger vaatje. Het is nog steeds geen verzameling carnavalskrakers, maar wel degelijk een aanzienlijk optimistischer en hier en daar zelfs ronduit vrolijk album - met nummers als Yup Yup Yup Yup en Hey You Hop Up). In de tweede helft is er toch weer wat meer ruimte voor hoopvolle melancholie in de tracks Make You Happy (die overigens uitmondt in een aanstekelijke beat), Big Skies, Silly Faces en Silver. Afsluiter Way To GO is dan weer wat De sfeer op het album doet in die contemplatievere momenten soms een beetje denken aan The Blue Nile, terwijl de heldere tenor van Weeks me herinnert aan de heerlijke ‘guilty pleasure’ hitjes die Christopher Cross begin jaren ‘80 had. Er zit ook meer dan een vleugje Amerika in de productie, die warm en open klinkt. Met 11 tracks in 38 minuten is het qua lengte een echte ‘LP-release’ en gelukkig doorbreekt Weeks er een trend mee die ik de laatste jaren bij steeds meer bands en solo-artiesten waarneem, om ‘albums’ van rond de 30 minuten uit te brengen. Hop Up is een prettig album vol kundig gearrangeerde en met pop-sensibiliteit doorvlochten relaxte rock. Niks ‘moeilijks’ aan, gewoon een uitstekende tweede plaat dit!

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Orlando Weeks met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Shabaka - Afrikan Culture

Shabaka - art's excellence 2022Shabaka Hutchings werd in 1984 geboren in Londen, woonde vanaf zijn tweede in Birmingham en toen hij zes was verhuisde hij met zijn ouders naar hun geboorteland Barbados, het meest oostelijke eiland in de Antillen, waar een groot deel van de hedendaagse bevolking afstamt van Afrikaanse slaven. Hutchings begon zich op zijn negende op de klarinet te bekwamen door mee te spelen met hiphopplaten van Nas, Notorious BIG en Tupac. Hij verhuisde terug naar Londen om daar op het conservatorium te studeren en trad er toe tot het Tomorrow’s Warriors programma, een workshop voor muziekstudenten met Afrikaanse roots. Hier leerde hij veel van zijn toekomstige muzikale vrienden en reisgenoten uit de toen sterk opkomende Oost-Londense jazz-scene kennen. Tegenwoordig maakt hij als saxofonist, klarinettist en fluitist deel uit van de groepen Heliocentrics (funk), Sons Of Kemet (modernistische crossover jazz) en The Comet Is Coming (retro futuristische jazzrock). Afrikan Culture is zijn eerste ‘solo’ EP, waarop hij in krap 30 minuten de Afrikaanse cultuur van zijn voorouders verkent. Wie de soms weerbarstige, maar altijd opwindende en swingende muziek verwacht die hij met zijn diverse groepen maakt zal verrast zijn door de kalme, bijna bedachtzame ‘spirituele’ jazz op deze EP. De muziek zit vol onderhuidse spanning waarin de ritmes voortdurend tot uitbarsting dreigen te komen. Als hij er vette drums en percussie onder had gezet zou het zomaar een nieuw album van Shabaka and the Ancestors kunnen zijn geweest. Maar de boventoon wordt gevoerd door diverse fluiten en de mbira, een Afrikaanse duimpiano, de kora (een soort Afrikaanse harp) en klassieke harp. In Explore Inner Space, de langste en meest ‘uitbundige’ track van de EP, horen we ook even kort een elektrische gitaar en zijn er wat Jon Hassell-achtige elektronische effecten toegevoegd, maar de sfeer op dit beeldschone album is toch overwegend introspectief, puur en akoestisch. Zeer warm aanbevolen (pun not intended).

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Shabaka met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Tamino - Sahar

Tamino - arts excellence 2022)Tamino is een in Antwerpen woonachtige Belgische zanger (en model) van Egyptische komaf. Voluit heet hij Tamino-Amir Moharam Fouad. De muzikale appel valt niet zo heel ver van de boom, want hij is de kleinzoon van de beroemde Egyptische filmster en zanger Moharam Fouad. Tamino studeerde zang aan het Amsterdams conservatorium. In de jaren voor zijn eerste album Amir, een eerbetoon aan zijn grootvader dat in 2019 uitkwam, trad hij op in het clubcircuit waar hij de bijnaam ‘De Belgische Jeff Buckley’ kreeg. Dat is een naam die ook bij het beluisteren van de eerste track op Sahar - The Longing - komt bovendrijven, maar deze en andere tracks zullen kenners óók een beetje als Radiohead in de oren klinken. Niet alleen omdat de afwisseling tussen het hoge en lage stemgeluid van Tamino een beetje aan de klaaglijke zang van Thom Yorke doet denken, maar ook omdat Radiohead-bassist Colin Greenwood op dit album meespeelt. Maar qua muziek en zang is ook de Israëlische zanger Oren Lavie nooit ver weg, maar meerdere tracks op Sahar ademen ook een bepaalde sfeer - luister bijvoorbeeld maar eens goed naar You Don’t Own Me - die sterk doet denken aan de puntgave muzikale producties van Piet Goddaer, de man achter Ozark Henry. Toch is het Tamino zélf die op Sahar misschien nog wel méér indruk maakt dan op zijn gelauwerde debuut. Sahar is een prachtig, zeer melancholiek album waarop Tamino nu ook - wederom als eerbetoon aan zijn grootvader - op meerdere nummers zelf de Oud ter hand neemt, wat het album een zeer internationale klank geeft. Er klinkt in de meeste tracks een soort onvervuld verlangen door, een diepe maar optimistische melancholie die je op een onbewaakt moment hevig naar de keel kan grijpen. Een emotionele dieptebom dit, die hoog op alternatieve jaarlijstjes zal gaan eindigen. Tel daar de warme en transparante productie bij op en je heb dé herfstplaat van 2022 te pakken.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Tamino met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Legendary Pink Dots - The Museum Of Human Happiness

Legendary Pink Dots - art's excellence 2022The Legendary Pink Dots is mijn favoriete psychedelische band aller tijden. Dus neem ik binnen mijn zelfopgelegde format éénmalig wat ruimer de tijd om over hun nieuwe album te schrijven. Ondanks dat ze hun wortels niet in de jaren 60 van de vorige eeuw hebben zijn het inmiddels echte oudgedienden. Deze immens productieve Engels/Nederlandse band werd aan het begin van de jaren 80 in Londen opgericht door Edward Ka-Spel (echte naam Edward Francis Sharp) en The Silverman (echte naam Phil Knight) en kende in de loop der jaren een groot aantal bezettingswisselingen. Ik leerde de muziek van Ka-Spel als solo-artiest lang geleden kennen door een psychedelische mixtape, die ik in ‘stoonde’ gelukzaligheid beluisterde bij een vriend. De link naar Ka-Spel’s band The Legendary Pink Dots, die lange tijd vanuit Nijmegen opereerde nadat Ka-Spel en Knight het cultureel nihilistische regime van Margaret Thatcher waren ontvlucht, was snel gelegd. En ik viel met mijn neus in de boter. De tweede helft van de jaren ’80, waarin ze albums als Asylum, Island Of Jewels en Any Day Now uitbrachten, worden door veel van hun fans als hun artistieke hoogtepunt beschouwd. Ikzelf denk daar overigens anders over. Door het grote aantal muzikanten dat in de loop der jaren deel uitmaakte van de band zijn de muzikale invloeden ook talloos, en heeft elke periode zijn eigen hoogtepunten. Luister bijvoorbeeld ook maar eens naar The Maria Dimension, 9 Lives To Wonder of Seconds Late For The Brighton Line. Anno 2022 bestaat de band naast dichter/toetsenist Ka-Spel (die weer in Londen woont) uit The Silverman (toetsenist en bij mijn weten nog steeds Nijmegenaar), Gitarist Erik Drost, Effectenman Joep Hendrikx en geluidstovenaar Raymond Steeg.

The Museum Of Human Happiness gaat - vanuit een zeer persoonlijk standpunt - over de corona-pandemie. Een zeer duistere periode waarin het Menselijk Geluk bij wijze van spreken alleen nog in het museum te bewonderen was. Het klinkt alsof het in één lange, geestverruimende improvisatiesessie is opgenomen. Het is daarom des te indrukwekkender dat je op geen enkel moment kunt horen dat The Museum Of Human Happiness de afgelopen twee jaar tijdens diverse lockdowns ‘op afstand’ tot stand is gekomen. De leden konden elkaar namelijk niet fysiek ontmoeten om samen te spelen, en dus werden via internet ideeën en bestanden uitgewisseld. Desondanks is het album extreem coherent en gefocussed. Maar ook zó naargeestig en machteloos, zó boos maar tegelijkertijd ook zó vastberaden om het eind van de tunnel te bereiken… Zéér intens! Het is een écht (ik zou bijna zeggen ‘klassiek’) LPD album geworden, vol psychedelische vergezichten zoals alleen Edward Ka-Spel en zijn muzikale reisgenoten ze kunnen creëren. Ik hoor allerlei nieuws, maar ook heel veel bekends. Het LPD-DNA, dat zich na meer dan 30 jaar als fan met het mijne heeft vermengd, herken ik meteen. Maar de zo vertrouwde signatuur die al decennialang meegaat is wederom een treetje hoger op de evolutionaire ladder terechtgekomen. Het vorige album (Angel in the Detail) was al erg goed, maar The Museum of Human Happiness gaat daar met enig gemak nog een stuk overheen. Sterker nog, ik vind het een meesterwerk! Niet alleen de composities en de klankcollages zijn van topklasse, ook de productie van dit album is fantastisch. Een ruimtelijke, kleurrijke en transparante mix waar je volledig in kunt verdwalen. Wát een trip! Om over het verbluffende artwork nog maar niet te spreken…

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Legendary Pink Dots met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Tim Bowness - Butterfly Mind

Tim Bowness - art's Excellence 2022Tim Bowness zal waarschijnlijk het bekendst zijn in progressieve rock-kringen, waar men hem kent als de zingende helft van het muzikale duo No-Man, een project van hem en Steven Wilson van Porcupine Tree. Wilson en Bowness zijn al sinds hun jonge jaren goede vrienden en maken niet alleen regelmatig samen muziek, maar ook The Album Years, een erg onderhoudende podcast over muziek. Bowness maakt sinds de jaren ’90 muziek met een gepassioneerde en vaak melancholieke inslag. Zijn wat hese stemgeluid, met veel lucht, heeft een dromerige kwaliteit die heel snel vertrouwd klinkt. Zijn voorlaatste album Late Night Laments uit 2020 is een verrukkelijke brok jeugdsentiment en melancholie. Het mooie aan de muziek van Bowness is dat hij er in slaagt om pathos buiten de deur te houden, en kleine dingen ook daadwerkelijk klein te houden. Zijn muziek wekt bijvoorbeeld gevoel op dat je óók krijgt wanneer je in de avondschemering, wanneer de dagen van het voorjaar voorzichtig gaan lengen, een zingende merel hoort. Veilige en vertrouwde herinneringen aan vroeger. Daarom is Butterfly Mind in zekere mate een verrassing. Hier tapt Bowness, bijgestaan door Steven Wilson en een kleine groep studiomuzikanten, meermaals uit een aanzienlijk ruiger vaatje. Typische Bowness composities worden afgewisseld met trance-achtige rock met een vierkwarts-beat, puzzelrock à la King Crimson, urgente elektro-wave en Drum&Bass-achtige psychedelica. Het album eindigt met een vierluik van typische Bowness composities waarbij het lange Dark Nevada Dream met zijn warme Hammond-solo de show steelt. Butterfly Mind is een intrigerend album dat op het eerste gehoor wat minder samenhang heeft dan zijn voorgangers, en dat zelfs voor echte fans even wennen zal zijn. De titel zou heel goed kunnen staan voor een fladderende geest. Maar een muzikant die zichzelf niet af en toe een keer opnieuw uitvindt verliest zijn relevantie. En dat snapt Bowness als muziekkenner en -verzamelaar heel goed. Dit is meer een album voor heldere herfstdagen, wanneer gouden zonlicht de verkleurde bladeren kietelt onder een strakblauwe lucht. En het ontdekken sowieso méér dan waard.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Tim Bowness met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Trentemøller - Memoria

Trentemøller - art's excellence 2022

Zowel muziekliefhebbers als audiofielen (dat ik ze apart noem wil niet zeggen dat ze elkaar wederzijds uitsluiten!) zullen de Deense muzikant en producer Anders Trentemøller vooral kennen van de ijzersterke minimalistische Dubtechno tracks op zijn meesterlijke debuutalbum The Last Resort. In zijn uitgebreide live-sets geeft hij, vaak samen met een complete band, echter graag de ruimte aan zijn muzikale invloeden uit de New Wave, Shoegaze en Dreampop. Op Memoria, zijn jongste album, zijn de Triphop en de Dubtechno bijna volledig naar de achtergrond verdwenen. Dat wil niet zeggen dat er hier en daar niet voorzichtig een dansje gewaagd kan worden (zoals bij het verrukkelijke Glow) maar dit is toch vooral een album waarop de naar duister neigende elektronische shoegaze en wave-sound van de jaren 80 en vroege jaren 90 van de vorige eeuw werkelijk uit alle poriën gutst. Overigens was die trend op zijn vorige albums Lost en Obverse al volop ingezet, maar op Memoria, waarmee hij het einde van een relatie van zich af schrijft, gaat hij volledig kopje-onder in de verrukkelijk melancholieke en breeduit galmende sfeer van zijn (en mijn…) muzikale ‘jaren des onderscheids’. Ik hoor vleugjes The Cure (Darklands), Twin Peaks (A Summer’s Empty Room) en de Sisters Of Mercy (Dead Or Alive), maar eigenlijk klinkt het hele album als een ongelooflijk knap in elkaar gezet muzikaal zoekplaatje onder een dikke laag unieke Trentemøller-saus. Daarom verveelt het, ondanks de lengte van bijna 75 minuten, geen moment. Wat ik niet vaak aanbeveel, omdat ik vind dat de muziek die ik hier bespreek muziek echt de moeite waard is om intensief te beluisteren, is om dit album ook eens op een wat lager volume te draaien als achtergrondmuziek. Op mij heeft dat een merkwaardig kalmerend effect, misschien dat iemand anders er op die manier óók zijn voordeel mee kan doen. Maar vergeet niet om het ook af en toe flink te laten knallen, en dit gevoelige retro-meesterwerk gewillig over je heen te laten spoelen.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Trentemøller met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Yeule - Glitch Princess

Yeule - art's excellence 2022Yeule is het alter ego van de non-binaire Singaporese performer Nat Ćmiel (hun echte naam is Natasha Yelin Chang). Na een aantal goed ontvangen EP’s en een game-soundtrack brachten zij in 2019 hun full-time debuutalbum Serotonin II uit, een klein etherisch meesterwerkje van Aziatische Dream Pop over depressie en hoop, gevat in een Final Fantasy-achtige sfeersetting. Dit jaar volgde Glitch Princess, waarop zij de dromerigheid van het debuut een beetje achter zich laten en aanvullen met vervreemdende cyber-invloeden. Wat je hier hoort is het werk van een jong mens dat volledig in het digitale tijdperk is opgegroeid en het echte, analoge leven en de alternatieve digitale realiteit niet meer los van elkaar zien. De muziek is elektronisch maar heeft een onweerstaanbare menselijke warmte, niet in de laatste plaats door het ijle stemgeluid van Yeule, dat ondanks dat zij zich als non-binair beschouwen toch vooral op een typisch Aziatische manier schattig meisjesachtig klinkt. Waarom ik dit album tot de hedendaagse psychedelica reken laat zich gemakkelijker horen dan uitleggen, maar ik waag graag een poging. Aan de ene kant is het heel erg muziek van nu. Aziatische cyber-pop die behoorlijk op Amerikaanse leest geschoeid is. Maar aan de andere kant is er op het hele album amper een couplet-refrein structuur te bekennen. Er is geen enkele sprake van de Spotify-vriendelijke ‘meteen to the point’ opbouw die zowat alle hedendaagse popmuziek tot eenheidsworst maakt. Van de openingstrack My Name Is Nat Ćmiel, waarin zij zich in half gefluisterde maar desondanks niet mis te verstane ‘expliciete’ bewoordingen aan de luisteraar voorstellen tot de kartelige biecht van album-afsluiter Mandy (waarin wordt afgerekend met een uitzichtloze relatie) wordt je als luisteraar meegesleept in een veelkleurige wereld tussen droom en realiteit, en tussen Real Life en de parallelle cyberwereld, waarin duistere triphop, high-energy dance en folky spookverhalen elkaar met speels gemak afwisselen. De digitale versie van het album bevat de 4 uur en 44 minuten (!) durende ambient bonustrack The Things They Did for Me Out of Love. Qua thematiek een zeer hedendaags, maar qua uitvoering tegelijkertijd verre van alledaags album, maar daarom juist des te interessanter. Gaat dat horen, en lees indien mogelijk tijdens het luisteren vooral ook hun teksten.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Yeule met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

En dan de aanvulling

Avishai Cohen - Naked Truth

Avishai Cohen - art's excellence 2022Na een aantal stevige funky albums met veel elektronica keert de Israelische trompettist Avishai Cohen op The Naked Truth terug naar de akoestische rust van zijn vaste kwartet. De muziek is introspectief en weid, met een sfeer die aan een wandeling door nachtelijk New York - Cohen’s woonplaats - doet denken. De kalme ballades op The Naked Truth vliegen nergens uit de bocht, hoewel er zeker ruimte is voor stevige dynamiek. De vier muzikanten spelen geconcentreerd en virtuoos, waarbij het heerlijk losse drumwerk van Ziv Ravitz meer dan eens doet denken aan het spel van zijn Nederlandse collega Joost Lijbaart. Heerlijke avondplaat.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Avishai Cohen met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Bresk - A Journey Through The Life of Peder Balke 1804-1887

Bresk - art's excellence 2022Bresk is een Noors powertrio dat heerlijke en zeer authentiek klinkende jaren-70 prog rock maakt. De band is opgericht door toetsenist Lars Christian Narum, die zich overduidelijk heeft laten inspireren door prog-toetsenhelden als Rick Wakeman, Keith Emerson, Rick van der Linden en Thijs van Leer - luister bijvoorbeeld maar eens naar de track Hangin’ Out With The King. Alleen al qua vintage-keyboards is A Journey Through The Life of Peder Balke 1804-1887 smullen voor de liefhebbers van het genre. Bresk is een familiebedrijf, want Lars’ zoon Peder bespeelt de drums en broer Jon is de bassist. Het thema van dit aanstekelijke album is het leven en werk van Peder Balke, de beroemdste Noorse kunstschilder die zich specialiseerde in het op doek zetten van het Noorse landschap. Balke was naast een begaafd artiest ook een zeer sociaal bewogen figuur was die zich heeft ingespannen voor betere leefomstandigheden voor minderbedeelden. Een Noors icoon derhalve, en dit album is een waardig eerbetoon. 

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Bresk met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Brian Eno - FOREVERANDEVERNOMORE

Brian Eno - art's excellence 2022Brian Eno is bij velen vooral bekend van zijn instrumentale ambient-muziek. Logisch, want hij is de naamgever van het genre. Maar op zijn oudere, meer experimentele popalbums zong hij. Met lange tussenpozen bleef hij dat doen, de laatste keer was in 2005 op zijn album Another Day On Earth (en in 2016 een paar regels op het album The Ship). Op het lastig getitelde FOREVERANDEVERNOMORE zingt hij evenwel in elk nummer, soms samen met dochter Darla, en het is een bloedstollend mooi album geworden. De sfeer is bijna sacraal, wat de teksten over de alarmerende staat waarin onze planeet verkeert alleen maar urgenter maakt. Bij een oppervlakkige beluistering is de muziek op dit album overigens nog steeds dromerig genoeg om heerlijk op weg te drijven. De zeer fraaie opnamekwaliteit is daarbij een aangename bonus.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Brian Eno met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Dans Dans - 6

Dans Dans - art's excellence 2022Dans Dans is een jazz-powertrio uit Antwerpen, rond de extraordinaire gitarist Bert Dockx, met lyrische gigant Fred Lyenn op bas, en dynamisch kruitvat Steven Cassiers op drums. De extreme dynamiek die ze bij hun steevast spectaculaire live-optredens bereiken halen ze op hun studio-albums nét niet, maar 6 (hun zesde album, logischerwijs) is net als voorganger Zink wel degelijk een adembenemende luisterbelevenis. Ik kan me vergissen, maar zowel het uiterst soepele en meeslepende samenspel als de zeer coherente ruimtelijke opname duiden er wat mij betreft op dat de zes tracks op 6 in één take zijn opgenomen. Dat maakt de ‘erbij zijn’ ervaring alleen maar intenser. Een heerlijk album dat het hart van elke muziekliefhebber zal stelen.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Dans Dans met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Ed Wynne - Tumbling Through The Floativerse

Ed Wynne - art's excellence 2022Ed Wynne kennen we natuurlijk allemaal als de voorman van de Engelse spacerockband Ozric Tentacles. Niet? Gauw opzoeken en luisteren dan! Maar eerst verder lezen. De psychedelische escapades die hij onder zijn eigen naam uitbrengt verschillen qua sfeer weinig van wat hij met de Ozrics doet, maar ze stellen hem wel in staat om andere interessante samenwerkingsverbanden aan te gaan. Tumbling Through The Floatyverse is daarom meer een duo-plaat geworden, want hij deelt de volledige credits met de Nederlandse multi-instrumentalist Gre Vanderloo, die inmiddels ook deel uitmaakt van Wynne’s andere hobbyproject Nodens Ictus. Dat is niet zomaar, Vanderloo maakt onder zijn alias Gracerooms al jaren muziek die van alle ‘tribute’-achtige bands die ik ken het dichtst in de buurt komt van de psychedelische spacerock-world-fusion van Ozric Tentacles. Tumbling Through The Floatyverse is een verrukkelijk upbeat album waarop het geweldig spacen is. Ook zónder sfeerverhogende genotsmiddelen.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Ed Wynne met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Ghost - Impera

Ghost - art's excellence 2022Ghost is geen metal, laten we dat voorop stellen, hoewel hun albums steevast hoog scoren in de metal-jaarlijsten. Sinds hun debuut Opus Eponymous uit 2010 heeft deze Zweedse band rond zanger en componist Tobias Forge (die op het podium in de huid kruipt van de demonische priesters Papa Emeritus en Cardinal Copia) en zijn als gemaskerde ‘Ghouls’ verklede muzikanten (waaronder op dit album ook de sublieme gitarist Fredrik Åkeson van Opeth). De muziek is vol en bombastisch en doet aan een hele rits grote rockbands uit de geschiedenis denken, zoals Queen, Metallica en oude Judas Priest, maar ook de betere hair-metal bands komen langs (de openingsriff van ‘stadionknaller’ Griftwood doet zéér aan Let’s Talk About Love van Van Halen denken). Een goed gevuld muzikaal zoekplaatje derhalve, maar laat dat de aandacht niet afleiden van de fantastisch in elkaar gestoken en heerlijk warm geproduceerde songs op dit album. 

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Ghost met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Karfagen - Land of Green and Gold

Karfagen - art's excellence 2022Karfagen is een productieve Oekraïense symfonische progband. Sinds hun debuut uit 2006 heeft deze band, die in 1997 werd opgericht door multi-instrumentalist Antony Kalugin, maar liefst 12 uitstekende albums uitgebracht. Land of Green and Gold is hun dertiende, maar ongelukkig is dat getal geenszins. De composities van Kalugin zitten voornamelijk in de neo-progressieve hoek waar met name Camel een belangrijke invloed lijkt te zijn, maar Karfagen heeft een breder geluid, met bijvoorbeeld de tenor- en sopraansaxofoons van Yan Vedaman en de melancholieke accordeonklanken van Sergii Kovalov. Het vingervlugge maar ook heerlijk melodische toetsenwerk van Kalugin speelt echter de hoofdrol in de lange suites op dit album, die door de uitstekende open en warm klinkende productie tot de hedendaagse top in het genre mogen worden gerekend.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Karfagen met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Kikagaku Moyo - Kumoyo Island

Kikagaku Moyo - art's excellence 2022Tot groot verdriet van de psychonautische gemeenschap kondigde de Japanse neo-psychedelische spacerockband Kikagaku Moya bij de release van Kumoyo Island aan dat dit vijfde album ook metten hun laatste zou zijn. Het is de kroon op hun zegetocht. Zoals bij veel Japanse progressieve psychedelica klinkt Kikagaku Moya in positieve zin nérgens naar. En toch is hun unieke sound ook meteen als Japans te identificeren. Niet omdat ze in het Japans zingen, maar omdat ze niet gehinderd lijken te zijn door enige beperken wat betreft alles wat je erbij kunt slepen om een toch redelijk platgetreden genre nieuw leven in te blazen. Oosterse percussie, sitars, folk-invloeden, hier en daar een blazers-sectie. Hun mixen zijn steevast vol en gelaagd, en het vergt meerdere luisterbeurten om de complexe arrangementen te ontrafelen. De kunst van het stapelen wordt op Kumoyo Island tot de allerhoogste kunst verheven. Het is bitterzoet om na te denken over waar ze na dit album misschien nog mee zouden zijn gekomen, maar laten we vooral blij zijn met de vijf albums die er zijn. Met deze laatste als onbetwist hoogtepunt. Going out with a bang noemen ze dat.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Kikagaku Moyo met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

King Buffalo - Regenerator

King Buffalo - art's excellence 2022King Buffalo is een progressieve stonerrock-band rond gitarist Sean McVey. Regenerator is een heerlijk album dat symbool mag staan voor de nieuwe hoop die gloort aan het begin van het post-covidium. De weidse, met gloeiende riffs volgestampte spacecapades op Regenerator stromen over van het optimisme en een uitbundig gevoel van we mógen weer dus we zúllen weer! De muziek op Regenerator zou je kunnen zien als een wat cleanere versie van de titanische space-anthems van de Franse band Slift. Opzwepend, met een heerlijk randje, maar nergens echt vuig of smerig. En dat is heel, héél lekker. Volume op 11 en gaan met die banaan, de buren luisteren naar goede muziek, of ze willen of niet!

Luister in lossless geluidskwaliteit naar King Buffalo met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Klangstof - Godspeed to the Freaks

Klangstof - art's excellence 2022Met Godspeed to the Freaks levert Klangstof andermaal een prachtige, melancholieke en verfijnde popparel af die zowel vertrouwd als uniek klinkt. Deze Nederlands-Noorse band schopte het met hun eerste album Close Eyes To Exit tot een optreden op het prestigieuze Amerikaanse Coachella festival. Hun tweede album kwam onder grote commerciële druk tot stand omdat hun Amerikaanse label Mind of a Genius werd verkocht aan Warner Music, maar na een volledig nieuwe start van de productie werd The Noise You Make Is Silent toch weer een echt Klangstof album, dat meer nog dan het debuut putte uit het rijke 80’s synthwave geluid. Dit album, hun derde, werd in eigen beheer uitgegeven. En de vrijheid die dat opleverde is goed hoorbaar. De 80’s sfeer is ongeveer 10 jaar teruggedraaid, maar het is nadrukkelijk geen 70’s album. Wél een heel erg lekker album dat verdraaid knap in elkaar steekt.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Klangstof met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Lemongrass - Flow

Lemongrass - art's excellence 2022De lekkere elektronische chill-out muziek van Lemongrass is niet alleen perfect voor een zomerplaat, het is ook een probaat middel tegen de wat somberdere sfeer van de herfst en winter. Flow klinkt als de soundtrack van een vakantie aan een spierwit strand bij een azuurblauwe zee, met een onder palmbomen verstopte bar waar je de hele dag piñacolada’s en margarita’s zit weg te tikken voor je aanschuift bij de dagelijkse garnalenbarbecue. Onbezorgd is het sleutelwoord hier, het trage tempo van de nummers is geweldig wanneer je later in het jaar nog eens in gedachten terug naar zo’n verrukkelijk tropisch oord wil reizen. Dit project van de Duitse DJ en producer Roland Voss heeft een hoge zonne-intensiteit. Insmeren met Factor 30 van harte aanbevolen.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Lemongrass met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Monophonics - Sage Motel

Monophonics - art's excellence 2022Monophonics is een retro-soulband die in 2005 in San Francisco werd opgericht. De muzikale vijver waar ze uit vissen is die van de stevige psychedelische soul die eind jaren ’60 en begin jaren ’70 werd gemaakt, maar daar gooien ze ook invloeden uit de jazz en r&b uit die jaren doorheen. Het geheel levert een verrassend authentiek klinkende sfeertekening van dat tijdperk op. Wanneer je op een onbewaakt moment naar Sage Motel luistert zou je zweren dat je op een lang vergeten parel uit de soul-historie bent gestuit. Alles klopt, de composities, de arrangementen en de klank van de instrumenten. Het enige dat enigszins modern klinkt aan deze productie is de iets grotere transparantie dan we gewend zijn van albums uit die tijd, maar daar wordt zeer voorzichtig mee omgesprongen, en dus is het echt een briljante tijdmachine.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Monophonics met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Nils Frahm - Music for Animals

Nils Frahm - art's excellence 2022Een nieuw jaaroverzicht een nieuw album van Nils Frahm zo lijkt het wel. Maar deze man maakt dan ook het ene briljante album na het andere. Hij is in zijn eentje verantwoordelijk voor de rammelende pianosound met veel ‘mechaniek’ die vrijwel ál zijn ‘opvolgers’ zich hebben aangemeten. Op Music For Animals maakt hij opnieuw een interessante zijsprong, want elke keer hetzelfde doen is niks voor hem. Dit album, dat maar liefst 3 uur en 7 minuten duurt, bevat 10 ‘long form’ ambient tracks waarvan de kortste ‘slechts’ 7 minuten en 25 seconden duurt maar de langste (die ironischerwijs ‘Briefly’ heet) bijna een half uur op de klok zet. Muziek om geduldig te ontdekken, om bij te werken of om bij te slapen, of om heel diep in te kruipen om even lekker alle besef van tijd kwijt te raken. De fijne en weidse productie die we van hem gewend zijn ontbreekt niet, dit is een prachtig maar uitdagend album.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Nils Frahm met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Porcupine Tree - Closure/Continuation

Porcupine Tree - art's excellence 2022Toen in de loop van 2022 een nieuw album van Porcupine Tree werd aangekondigd trok er een golf van verbazing en zelfs puur ongeloof door de nog steeds ruime fanschare van deze iconische progband van voorman Steven Wilson. De band was immers ‘on indefinite hiatus’, wat zoveel betekent als ‘we hebben onszelf niet echt opgeheven maar we maken geen albums meer’. Zowel Wilson als bandleden Richard Barbieri en Gavin Harrison leken het druk genoeg te hebben met hun eigen projecten. Maar het bloed kruipt war het niet gaan kan, en we mogen de corona-periode danken voor deze nieuwe samenwerking. De mannen kregen in die tijd namelijk weer contact met elkaar, en er bleken nog een heleboel muzikale ideeën te bestaan waar nooit wat meer gedaan was. In het diepste geheim vonden diverse ontmoetingen plaats en dat resulteerde zowaar in een volledig album aan nieuw werk. De titel Closure/Continuation is voor meerdelig uitleg vatbaar, maar ik houd het er - hoopvol - op dat ze daarmee bedoelen dat de oude periode wordt afgesloten en dat er een nieuwe periode voor de band aanbreekt. De toekomst zal het leren, maar in de tussentijd is dit misschien wel het beste Porcupine Tree album dat ze ooit gemaakt hebben. Eigenlijk had deze recensie kunnen bestaan uit 8 woorden: Er is weer een album van Porcupine Tree. Kenners weten dan genoeg. En wie het nog niet kent: ga luisteren, maar ben bereid om er verslaafd aan te raken.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Porcupine Tree met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Quinquis - Seim

Quinquis - art's excellence 2022Quinquis is de meisjesnaam van Émilie Tiersen, die eerder onder de naam Tiny Feet een tweetal akoestische albums uitbracht. Haar nieuwe achternaam kreeg ze overigens door te trouwen met de beroemde Franse componist Yann Tiersen. Seim is een grotendeels elektronische ode aan haar jeugd in Bretagne. Voor dit album leerde ze de Bretonse taal. Wanneer je haar met haar aparte stemgeluid hoort zingen in een taal die je niet eerder hebt gehoord geeft dat een vervreemdende effect. Omdat je geen woorden kunt onderscheiden let je meer op de emotionele lading van de vocalen, en die lijkt op Seim bijzonder intens. Ook de composities blijven weg van platgetreden paden, hoewel de futuristische folky inslag van het geheel hier en daar een beetje aan Ane Brun doet denken. Een mooi en mysterieus album.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Quinquis met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Son Of Chi & Arthur Flink - The Fifth World Recordings

Son of Chi - art's excellence 2022Son Of Chi is één van de vele projecten van de Rotterdamse producer en multi-instrumentalist Hanyo van Oosterom. Dit project dankt zijn naam aan het in 1984 door Van Oosterom opgerichte muziekcollectief Chi, waarmee hij tot 1987 vooral soundscapes voor visuele projecten maakte. En ook als The Flying Dutchman en Byzantium maakte hij eerder al sfeervolle ambient waarin veel invloeden van wereldmuziek. De twee lange tracks op The Fifth World Recordings maakte hij samen met de Haarlemse trompettist Arthur Flink. Het album is een liefdevol en zeer goed geslaagd eerbetoon aan de in 2021 overleden ‘Fourth World’ trompettist Jon Hassell. Ik stel me zo voor dat met diens heengaan de Fifth World is begonnen. De warme en omarmende productie, waarin Flink de wat klaaglijke en ijle toon van Hassel zéér goed benadert, is ook zeer geschikt om met een goede hoofdtelefoon te beluisteren.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Son of Chi & Arthur Flink met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Szun Waves - Earth Patterns

Szun Waves - art's excellence 2022Szun Waves is een experimenteel jazz-trio dat muziek maakt op basis van improvisatie. Earth Patterns is hun derde, meest complexe en volwassen album. De heren blijken op dit album de kunst van het geconcentreerd samenspelen zeer goed te beheersen, want de tracks lijken meer op volwaardige composities dan die op hun eerdere albums. Het positieve gevolg van samen musiceren en alles meteen opnemen is dat de muziek - ondanks kleine onvolkomenheden - een ongelooflijk natuurlijke flow heeft, wat op de één of andere manier een stuk coherenter klinkt dan wanneer er track voor track wordt opgenomen. Dat levert objectief gezien misschien een ‘strakker geluid op, maar het ‘leeft’ minder. Verwacht overigens geen rauwe opnames, er is in de nabewerking zeer veel zorg besteed aan een mooie productie. De muziek varieert van bedachtzaam en open tot vurig en vol. Een zeer bevredigende uitdaging voor de geest.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Szun Waves met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Tangerine Dream - Raum

Tangerine Dream - art's excellence 2022Tangerine Dream verloor met het overlijden van Edgar Froese in 2015 haar laatste ‘founding member’ maar leeft onder de bezielende leiding van de door Froese al eerder bij de band gehaalde Thorsten Quaeshning voort. Tangerine Dream is nooit een band geweest die in het verleden bleef hangen. Ooit begonnen ze - met Klaus Schulze op drums - in de ‘Kosmische’ stijl binnen de Berliner Schule, maar Froese is ondanks een herkenbare signatuur altijd met zijn tijd meegegaan. Na het overlijden van Froese kreeg Quaeshning via de weduwe van Froese toegang tot diens Cubase-arrangementen en zijn uitgebreide tape-archief dat teruggaat tot in de jaren ’70. Je zou dus kunnen zeggen dat de geest van Froese op Quantum Gate uit 2017 en Raum nog in de muziek aanwezig is. Dat hóór je en dat vóél je. Voor de liefhebbers een troostrijke gedachte.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Tangerine Dream met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Tarotplane - The Ektachrome Dawn

Tarotplane - art's excellence 2022Tarotplane is een ambient project van de uit Baltimore afkomstige gitarist PJ Dorsey. Hij put voor zijn muziek zowel uit de klassieke gitaar-georiënteerde psychedelica als uit de elektronische ambient, en dat levert een sfeer op die regelmatig heel erg doet denken aan de wat lichtvoetigere nummers van The Legendary Pink Dots. The Ektachrome Dawn is niet het enige album dat hij in 2022 maakte, óók Light Self All Others verdient hier een eervolle vermelding. De keuze tussen de twee is via iene-miene-mutte tot stand gekomen, maar het had inhoudelijk weinig verschil opgeleverd. De sfeer op beide albums is licht, kalm en dromerig, met diep galmende laagjes achter laagjes, waardoor de luisteraar gemakkelijk het besef van tijd en plaats kan vergeten. Zéér effectief dus voor ‘inner travelling’. Fijn voor ’s nachts.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Tarotplane met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Comet Is Coming - Hyper-Dimensional Expansion Beam

The Comet Is Coming - art's excellence 2022The Comet Is Coming is het futuristische electro-jazz project van Shabaka Hutchings. Dat betekent hoekige ritmes, een vrij rauwe en opwindende productie en - het is tenslotte Hutchings - spectaculair, soms dissonant saxofoonwerk. Het album trapt furieus af met Code, dat een opzwepende grootstedelijke sfeer heeft. Die wordt gedurende het hele album vastgehouden, Hutchings gunt zijn luisteraars nauwelijks tijd om een beetje op adem te komen, hoewel tracks als Lucid Dreamer en Aftermath een naar verhouding iets lagere spektakeldichtheid hebben. Maar dat maakt dit nog steeds geen album voor bij een relaxed etentje of om überhaupt iets anders bij te doen. Reserveer de volle 43 minuten die dit album duurt, leg alle afleiding buiten handbereik, druk simpelweg op start en laat je meevoeren door de caleidoscopische wervelwind. 

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Comet Is Coming met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Cool Greenhouse - Sod’s Toastie

The Cool Greenhouse - art's excellence 2022Een geweldige muziektip voor hen die houden van maffe, hoekige en vaak dissonante postpunk met een dikke maar zeer smakelijke 80’s saus. ‘Zanger’/gitarist Tom Greenhouse van de Londense band The Cool Greenhouse stort op hun nieuwe album Sod’s Toastie zijn ironische bespiegelingen over alledaagse ergernissen in een zorgvuldig geconstrueerd en ritmisch verfijnd parlando over de nietsvermoedende luisteraar uit, op een bedje van nét niet ontstemde raggitaren en een heerlijk jengelend orgeltje (dat hilarischerwijs de “guitar solo” speelt die Greenhouse in het nummer Get Unjaded aankondigt). Het klinkt op het eerste gehoor alsof het in de eerste de beste garage is opgenomen, maar bij nadere beluistering blijkt dit gewoon een zeer passende, strak in elkaar gestoken productie te zijn. En humor in de muziek? Ik kan er niet genoeg van krijgen…

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Cool Greenhouse met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Greg Foat Group - Blue Lotus

The Greg Foat Group - art's excellence 2022Greg Foat is één van de meest vooraanstaande Britse jazz-pianisten. Zijn muzikale output is bijzonder hoog en gemiddeld van zeer hoge kwaliteit. Hij heeft vele samenwerkingsverbanden op zijn naam staan (zoals het sublieme Galaxies Like Grains Of Sand dat hij samen met multi-instrumentalist Warren Hampshire maakte), en hij maakt solo-albums onder zijn eigen naam. Met The Greg Foat Group maakt hij retrofuturistische spacejazz met een sfeer én een sound die diep geworteld is in de jaren ’70. Fender Rhodes piano, galmende echo’s op de trompet, het zou allemaal zo als achtergrondmuziek kunnen dienen voor een duistere Britse ‘blacksploitation’ film. Ook de link met Italiaanse ‘library music’ uit de jaren 70 is nooit ver weg. Het is broeierig, funky en vet. En dus heel erg lekker.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Greg Foat Group met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Haunted Youth - Dawn of the Freak

The Haunted YouthDit is zo’n debuutalbum waar je toevallig tegenaan loopt en dat je dan bij de keel grijpt en niet meer loslaat. De wat gemakzuchtige genre-aanduiding ‘indie rock’ dekt bij lange na de lading niet die Belgische muzikant en producer Joachim Liebens erin legt. Door de melancholieke jaren-80 sfeer doet de muziek meer dan eens aan die van The War On Drugs denken. De 29-jarige Liebens nam het album grotendeels in zijn huiskamer op, wat overigens niet terug te horen is in de kwaliteit van de productie. Na een erg moeilijke jeugd, waarin drugsgebruik en jeugdpsychiatrie een rol speelden, begon hij tenslotte aan een leven als grafisch ontwerper. Ook dat bracht niet wat hij zocht. Omdat hij zich eigenlijk altijd met muziek bezighield, in die tijd vooral door het ontwerpen van al dan niet fictieve albumhoezen, koos hij er op een gegeven moment voor om zich voortaan rechtstreeks via muziek uit te drukken. En de rest is, zoals dat dan heet, geschiedenis. Een werkelijk prachtig, zeer persoonlijk maar nergens te zwaarmoedig album.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Haunted Youth met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

The Smile - A Light For Attracting Attention

The Smile - art's excellence 2022The Smile is méér dan het zoveelste tussendoortje van Radiohead frontman Thom Yorke en gitarist Johnny Greenwood. Ook al valt niet te ontkennen dat A Light For Attracting Attention misschien wel het beste album is dat Radiohead de afgelopen jaren niet maakte. Dat komt ook door de herkenbare signatuur van de vaste Radiohead-producer Nigel Godrich. Toch is The Smile een ander project. En dat komt door de samenwerking met drummer Tom Skinner, de derde man van dit trio. Skinner is lid van The Sons Of Kemet, het crossover jazzproject van Shakaba Hutchings. The Smile ontstond tijdens de corona-lockdown, toen Yorke en Greenwood op zoek waren naar een manier om jamsessies te organiseren. Skinner sloot aan, en The Smile was geboren. Het zijn de subtiele shuffles van Skinner die de muziek een eigen smoel geven. Eindeloos complex en toch gemakkelijk te beluisteren omdat het grooved als een dolle. Smaakt héél erg naar méér, deze samenwerking.

Luister in lossless geluidskwaliteit naar The Smile met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.

Wo Fat - The Singularity

Wo fat - art's excellence 2022Wo Fat is een superheavy progressief stonerrocktrio uit Dallas Texas. Er is weinig tot niets subtiels aan deze muziek, maar opwindend is hij zeker! De moddervette trage riffs blazen de luisteraar vanaf de eerste track van zijn sokken. Als je in het woordenboek onder ‘vuig’ of ‘smerig’ kijkt zie je de hoesafbeelding van dit episch voort-rockende album. Vergeet alle audiofiele ladieda die je het afgelopen seizoen op de hifi-beurzen hebt gehoord en verwijder op de effectiefst mogelijke wijze het stof van je woofers met deze trip-explosie. Voor de gitaristen onder ons: koop een versterker die tot 11 kan, stem je snaren een halve octaaf lager en vergeet alles wat je geleerd hebt over terughoudend spelen. En voor de nietsvermoedende muziekliefhebber die wel eens wat anders wil: ook die hifi-volumeknop kan op 11. Hoe dan ook: steek aan die lont!

Luister in lossless geluidskwaliteit naar Wo Fat met QobuzTidal of Apple Music (abonnement vereist) of in lossy geluidskwaliteit met Spotify.