AudioQuest DragonFly Cobalt - review

AudioQuest DragonFly Cobalt

Grensverleggende portable high-end

auteur: Max Delissen

 

download de PDF van deze review - © 2019
 

De AudioQuest DragonFly Cobalt USB da-converter en hoofdtelefoonversterker werd vlak voor de zomer vrij onverwacht aangekondigd. Het ging bij de Californische fabrikant de afgelopen twee jaar vooral over stroomproducten, powercords en luidsprekerkabels. En daarover was zoveel bijzonders te melden dat je bijna zou vergeten dat de nog steeds leverbare én succesvolle AudioQuest DragonFly Black en Red alweer uit 2016 dateren. In het zwaarbevochten marktsegment van de portable hifi - die tegenwoordig Head-Fi heet - is twee en een half jaar erg lang om marktleider te blijven. Hoewel het trendsettende DragonFly concept nog steeds redelijk uniek is werd het inderdaad wel weer eens tijd dat er iets nieuws kwam. Mag ik je voorstellen aan de in metallic kobaltblauwe autolak afgewerkte DragonFly Cobalt, die op een aantal essentiële punten een make-over heeft gekregen en zich daarmee pardoes weer van een hoop aandacht én de toppositie in de markt weet te verzekeren. Maar laat ik niet op de zaken vooruitlopen…

AudioQuest DragonFly Cobalt + Cap

AudioQuest DragonFly Cobalt - Vormgeving

De AudioQuest DragonFly Cobalt is een aanvulling van de line-up, dus niet de opvolger van de DragonFly Red. Hij is voor een deel gebaseerd op de topologie van zijn rode broer, maar onder de eveneens nieuwe motorkap is veel veranderd. Normaal zou ik voor (technische) details naar de AudioQuest website verwijzen, maar het lijstje is overzichtelijk én van belang voor de rest van het verhaal. Ik begin, lekker tegendraads, met de vormgeving. De DragonFly Cobalt is namelijk zo’n tien procent kleiner dan zijn zwarte en rode familieleden en hij heeft een afgeronde body. Dat lijkt voornamelijk cosmetisch, maar het maakt wel degelijk verschil wanneer je hem samen met je smartphone in je jas- of broekzak steekt. Het gebruiksgemak is daarmee verbeterd, iets wat nauwelijks mogelijk leek.

AudioQuest DragonFly Cobalt - Techniek


Net als de Black en Red heeft de DragonFly Cobalt voldoende aan de USB stroom uit de aansluiting van je telefoon of tablet. De nieuwe PIC32MX274 microcontroller van Microchip verbruikt echter 30% minder stroom dan de microcontroller in de DragonFly Black en Red. Een dag muziek luisteren met de DragonFly Cobalt kost je daarom misschien maar 5% aan acculading. Een andere verbetering is de nieuwe ESS ES9038Q2M converter-chip. En dan met name het digitale filter dat daar in zit. De Cobalt is de eerste DragonFly met een minimum-phase slow roll-off filter. Hoe dat klankmatig uitpakt vertel ik je straks. Daarnaast zitten er in de DragonFly Cobalt een stroomfilter dat vooral is afgestemd op noise die in toenemende mate wordt veroorzaakt door WiFi, Bluetooth en GSM signalen, en de door Gordon Rankin (van Wavelength Audio) ontwikkelde monoClock® technologie, waarbij zoals de naam al aangeeft slechts één clock wordt gebruikt voor alle delen van de schakeling. Dat levert een aanzienlijke reductie in Jitter op. Wat gebleven is - omdat AudioQuest’s eigenaar en visionair Bill Low een brede toepasbaarheid belangrijker vindt dan voorop lopen met cutting edge connectiviteit - is de USB 1.1 compatibiliteit. De resolutie van de DragonFly Cobalt is daardoor beperkt tot 24bit/96kHz PCM. Géén DSD dus, maar wél MQA. Audiofielen zullen hun neus er wellicht voor ophalen, maar zeg nou eerlijk; voor mobiel gebruik heb je toch niet meer nodig? En hoeveel DSD bestanden en albums met opslagruimte vretende samplingfrequenties ten noorden van 192kHz heeft de gemiddelde muziekliefhebber in huis? Precies…

DragonFly Cobalt MacBook Pro

AudioQuest DragonFly Cobalt - In de praktijk

Dat de AudioQuest DragonFly Cobalt het vlaggenschip van de serie is zie je ook aan de meegeleverde accessoires. In de verpakking zitten behalve de DragonFly ook een klein maar praktisch kunstlederen etuitje om hem in op te bergen en een DragonTail, een USB-A naar USB-C adapter. Deze is - voor AudioQuest kenners - van ‘Carbon’ niveau. Voor de niet-kenners: een verdraaid mooi kabeltje dus. Bezitters van een iPhone of een normale iPad zijn hier licht in het nadeel. Zij zijn aangewezen op de - overigens ook hoogwaardige - Lightning naar USB-A (camera)adapters die Apple zélf levert. Alleen de grote en kostbare iPad Pro heeft een USB-C uitgang.

AudioQuest DragonFly Cobalt - Luisteren deel 1

Het leek me niet alleen interessant maar ook logisch om de DragonFly Cobalt met de DragonFly Red te vergelijken. Om de review nog spannender te maken nam ik ook de iFi nano iDSD Black Label mee in het vergelijk, omdat die maar een paar tientjes duurder is dan de DragonFly Red. Qua gebruiksgemak en features zit de iFi in een andere klasse. Hij biedt meer functionaliteit, waaronder een hogere resolutie én naast MQA dus óók DSD weergave, maar hij is een stuk groter en voor portable toepassingen aangewezen op een interne accu. Klankmatig presteert hij echter óók zeer goed. Om dit deel van de review zo eerlijk mogelijk te laten verlopen heb ik alledrie de converters met de Lightning to USB Camera adapter aan mijn iPad Air2 gekoppeld, wat voor een gelijk speelveld zorgde. De bron was Qobuz Studio (hi-res) en de weergever mijn onvolprezen AudioQuest NightHawk Classic. De track die ik gebruikte was Yajna van het nieuwe album The Quanta Series (24bit/44.1kHz) van de Syrisch/Amerikaanse zangeres en producer Káryyn. Hierin zit veel ruimtelijkheid, detail, putdiep laag én een mix van elektronische en akoestische instrumenten. De DragonFly Red mocht het spits afbijten en liet een vertrouwd geluid horen dat meer dan genoeg klankkleur, dynamiek en detaillering bood. Ik verbaasde me er opnieuw over dat al die kwaliteit uit zo’n klein ding kan komen. Ten opzichte van de DragonFly Red gaf de iFi nano iDSD BL een iets donkerder geluid, met meer laag dat echter ook iets minder gedefinieerd was. De ruimtelijkheid en detaillering waren minimaal beter, maar voor mobiel gebruik blijf ik hem te groot vinden. Voor aan de laptop is het echter een prima alternatief, vooral vanwege de echte volumeknop. De bitperfecte 64-bits digitale volumeregeling van de DragonFly ‘klinkt’ overigens wél beter. Na de iFi was het de beurt aan de ingespeelde DragonFly Cobalt. En het was onmiddellijk duidelijk: de Cobalt veegde op alle fronten de vloer aan met zowel de DragonFly Red als met de iFi nano iDSD BL. Hij kost meer, maar dat prijsverschil betaalde zich terug in een krachtiger en veel gedetailleerder laag, meer ruimtelijkheid, een neutraler en transparanter middengebied en een zeer gedetailleerd maar zijdezacht hoog dat onmiddellijk verslavend werkte. De tonale balans en de textuur waren ‘echter’, coherenter en levendiger, en de ritmische timing was beter, waardoor de weergave soepeler werd. In mijn ervaring zijn dit typische kenmerken van een minimum-phase slow roll-off filter, dus daar heb je het.

DragonFly Cobalt DAC + DragonTail + NightHawk

AudioQuest DragonFly Cobalt - Luisteren deel 2

Het tweede deel van de luistertest vond in de buitenlucht plaats, met mijn iPhone en de Ultimate Ears Triple Fi 10 in-ear monitors. Ik luisterde naar allerlei soorten muziek via de Qobuz App, maar vooral naar het album Dwaal van de Zweedse producer boerd (met een kleine b inderdaad) dat ik via iTunes op mijn telefoon had gezet omdat dit verrukkelijke chill-out album uit 2016 helaas niet bij Qobuz te vinden is. Ik zal hieronder echter wél de Tidal link geven. Ook aan de Triple Fi 10 liet de DragonFly Cobalt horen dat hij uit een mooier vaatje tapt dan de DragonFly Red. Opnieuw vielen de grotere ruimtelijkheid en transparantie in het middengebied op, en het meer differentieerde laag, maar het verfijndere hoog was wederom de grootste troef. Hierin onderscheiden de betere da-converters zich wat mij betreft van de mindere. Het totale gebrek aan stress verleent de weergave een erg realistisch karakter. Uiteraard is de klankkleur van de gebruikte hoofdtelefoon een niet te onderschatten factor, maar de AudioQuest DragonFly Cobalt klinkt in een direct vergelijk gewoon levensechter dan zijn rode broeder. Een mooier compliment kan ik dit blauwe wonder-stickje denk ik niet geven.

Alles bij elkaar opgeteld…

AudioQuest flikt het met de DragonFly Cobalt gewoon wéér. Waar de oer-Dragonfly uit 2012 als eerste in zijn soort een nieuwe maatstaf voor ultra-compacte betere portable weergave zette en de derde generatie van de DragonFly - de Black en Red - deze verbetering ook voor mobiel gebruik mogelijk maakte durf ik de DragonFly Cobalt, als nieuw vlaggenschip van de familie, vanwege zijn échte high-end weergave gerust grensverleggend te noemen. En dat, zo gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen, had ik niet meer durven verwachten van het DragonFly concept. Dat heeft AudioQuest de afgelopen jaren goed onder de pet weten te houden, waardoor ze wat mij betreft de concurrentie opnieuw het nakijken geven.

DragonFly Cobalt DAC + iPad Pro

Muziek en Informatie

Meer informatie en prijzen over de beschreven AudioQuest DragonFly Cobalt, vind je in onze webwinkel:

Spotify

Tidal

Qobuz

Dit document is eigendom van art's excellence - © copyright 2019