JFDR, Nicolas Jaar en Nodens Ictus

OrenTroost in Onzekere Tijden, deel 8

In deel acht van de serie Orentroost aandacht voor nieuw werk van JFDR en Nicolas Jaar, met het tweede album van mellow-spacerockers Nodens Ictus als klassieker.

Op 11 april 2020 kwam deel 1 van de serie OrenTroost muziekrecensies online, een idee dat ontstond als een soort vervolg op de column die ik op 27 maart schreef om iedereen die daar behoefte aan had een hart onder de riem te steken.

Wanneer we de wereld om ons heen op dit moment echter eens goed bekijken dan zien we steeds meer oude vrijheden terugkeren. Soms weliswaar met nieuwe beperkingen, maar daar moesten we het in deze context maar niet over gaan hebben. De bottom line is dat de behoefte aan troost is afgenomen, en dat de onzekerheden die ons plaagden langzaamaan ook een plekje hebben gekregen. Daarom zijn we met dit achtste deel toegekomen aan de laatste wekelijkse Orentroost muziekrecensie.

Nou ja, wekelijks… ik ben er zelf even twee noodzakelijke weekjes tussenuit geweest - ook de trooster heeft het soms even moeilijk - en afgelopen week had ik het zo druk met andere deadlines dat ik moest verzaken. Het valt bovendien niet mee om elke week drie interessante albums bij elkaar te sprokkelen die aan de art’s excellence-criteria voldoen (op de drie belangrijkste streamingplatforms beluisterbaar en minstens één echte videoclip). Daarbij probeer ik de muzikale inhoud ook altijd een klein beetje toegankelijk te houden. Op dat vlak heb ik de afgelopen weken de flexibiliteit van mijn lezers af en toe echter toch een beetje op de proef gesteld. In deze afscheids-troost daarom iets luchtigere - maar zeker niet inhoudsloze - muziek. Hiermee stoppen mijn muziekrecensie overigens niet, wees niet bevreesd, maar de frequentie verandert terug naar ééns (en bij uitzondering twee keer) per maand.

Voor nu alvast veel lees- en luisterplezier toegewenst!

JFDR - New Dreams

JFDR is de soort-van afgekorte artiestennaam van Jófríður Ákadóttir, een IJslandse zangeres, songwriter en multi-instrumentaliste die sommige liefhebbers zouden kunnen kennen van de bands Samaris en Pascal Pinon, of van haar bijdragen aan de albums Ruinism en Amnioverse van Lapalux, wat dan weer een alias is van de Engelse producer Stuart Howard. Op haar tweede album New Dreams brengt ze een betoverende mix van dreampop en neoklassieke ambient met een vleugje wereldmuziek die ze op haar debuut Brazil uit 2017 al in de steigers zette. In 11 compacte songs penseelt ze met haar licht hese maar enorm elastische stemgeluid allerlei wonderlijke en emotionele sprookjes op de ziel van de luisteraar. Door haar charmante accent is de vergelijking met die ‘iets bekendere’ IJslandse zangeres bijna onvermijdelijk, maar qua timbre doet ze me eerder aan de Deense Agnes Obel denken, die op haar albums haar stem óók bewerkt en in laagjes over elkaar schuift. De muziek heeft een kalm karakter, Jófríður is er niet op uit om de luisteraar te dwingen tot luisteren. Dat gebeurt namelijk vanzelf wel. Mij heeft ze in elk geval moeiteloos om haar ongetwijfeld charmante IJslandse vingertje gewonden toen ik onlangs de track Dive In van dit album op een prachtige geluidsinstallatie hoorde. Ze verdient meer bekendheid, zegt het derhalve voort!

Nicolás Jaar - Cenizas

De titel Cenizas betekent 'as' in het Spaans, de moedertaal van de Chileens-Amerikaanse producer Nicolás Jaar. As van de achter je verbande bruggen denk ik, want Jaar (geen artiestennaam) besloot om Cenizas, zijn derde album, grotendeels in isolatie op te nemen. Zonder drank, zonder nicotine en zonder cafeïne. Hij wilde daarmee een eind maken aan zijn negativiteit. En daarvoor moest hij de confrontatie met zichzelf aangaan. Het minimale maar zeer diepzinnige artwork symboliseert die naar binnen gerichte blik op meesterlijke wijze. Jaar, die ik vooral kende van zijn sublieme debuut Space Is Only Noise, slaagt er op Cenizas in om met zeer concrete maar bijna uitgeloogd lege composities zijn innerlijke strijd om te zetten in muziek. Elke track staat bol van de spanning en emotie, en hij maakt nog meer dan op zijn vorige albums gebruik van een spannende mix van elektronische en akoestische instrumenten en min of meer ritmisch gestructureerde noise, die op fluisterniveau de leidende ritmetrack vormt. In het galmende titelnummer, dat me aan acts als This Mortal Coil en Pieter Nooten met Michael Brook doet denken, zingt hij “En las cenizas. Vamos amar. No saber nada. Es mejor. Ya no cabe nada. Pero estamos juntos. Sin noticias. Del otro mundo” (In de as. Laten we liefhebben. Niets weten. Is beter. Niets past meer. Maar we zijn samen. Zonder nieuws. Van de andere wereld.). Dat vat het volgens mij wel zo’n beetje samen. Wie echter denkt dat Cenizas een droevig album is heeft het mis. Melancoliek zéker, maar vooral hoopvol en louterend. En bloedmooi.

Nodens Ictus - The Cozmic Key

Deze vergelijking zal misschien alleen door fanatieke muziekliefhebbers met een brede smaak worden begrepen, maar ik maak hem toch: wat A Perfect Circle is in relatie tot Tool is Nodens Ictus in relatie tot Ozric Tentacles. En voor wie denkt dat ik net een alchemistische toverformule heb uitgesproken: dat snap ik óók. Nodens Ictus ontstond in 1986 als spin-off van de succesvolle Britse spacerockband Ozric Tentacles, omdat bandleider/gitarist/toetsenist Ed Wynne en toetsenist Joie Hinton - die later ook nog samen met oud-Ozrics drummer Merv Pepler het scifi-trance project Eat Static zou oprichten - werden gevraagd om een meer op ambient-leest geschoeide ‘soundtrack’ te maken voor de chillout room van de toen legendarische Crypte Club in Londen. Iedereen nog aan boord? Het wás ook best ingewikkeld allemaal. Het ‘debuutalbum’ The Grove Of Selves kwam in 1987 in zeer beperkte oplage op cassette uit en een aantal tracks ervan kwamen in 2000 terecht op het briljante ‘verzamelalbum’ Spacelines, dat klonk als een Ozric Tentacles album op valium in plaats van cannabis. Daarna werd Nodens Ictus officieus ten grave gedragen omdat Wynne en Hinton het te druk hadden met hun eigen bands. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en dus kwam in 2017 het door fans langversmachte derde album The Cozmic Key uit. Ditmaal echter zonder Hinton, maar mét Wynne’s zoon Silas Neptune op toetsen. Op het album staan twee relatief korte tracks van dik 7 minuten en twee lange suites van respectievelijk 15 en 25 minuten, die voor de vinyl-release een andere volgorde kregen om op twee kanten van de plaat te passen. Mijn voorkeur neigt licht naar de volgorde van de digitale versie. De muziek smaakt naar het bekende recept van borrelende synthesizers, weidse gitaarpartijen, relaxte percussie en dwarrelende effecten die een ruimtelijke wolk van geluidjes geven. Muziek om bij weg te dromen of op weg te spacen. Kies maar, het kan allebei.