Ólafur Arnalds, Ocoeur en Julien Neto

Zeggingskracht zonder woorden

Het thema van deze muziekrecensie is enerzijds zo klaar als een klontje, en anderzijds nog niet zo eenvoudig in te vullen. Instrumentale muziek is een genre dat minstens net zo breed is als bijvoorbeeld ‘Jazz’. Het is een paraplu-genre waar eigenlijk álle muziek onder valt waar niet in wordt gezongen. Of althans, waarin geen teksten worden gezongen, want de menselijke stem kan natuurlijk ook gebruikt worden als een prachtig en mysterieus instrument.

Het drietal albums dat ik deze keer onder de aandacht wil brengen heeft naast ‘geen zang’ nog een paar andere overeenkomsten. Het is allemaal vrij rustige muziek, soms zelfs tegen ‘ambient’ aan, en deels elektronisch. Een ander criterium dat ik heb gebruikt is dat er voldoende diepgang en afwisseling in de muziek moeten zitten om langdurig te boeien. Dat is bij instrumentale muziek lang niet altijd vanzelfsprekend, de componist kan immers niet terugvallen op de teksten om zijn verhaal te vertellen. De hier gepresenteerde artiesten Ólafur Arnalds, Franck Zaragoza (alias Ocoeur) en Julien Neto zijn echter meestervertellers. Hun albums bevatten meer dan voldoende zeggingskracht om zonder woorden de boodschap over te brengen. Die overigens, en dat maakt het zowel interessanter als ingewikkelder, voor een groot deel door de luisteraar zelf kan worden ingevuld. Hoe dat zit? Lees en luister:

Ólafur Arnalds - Re:member

Ólafur Arnalds - Re:memberDe IJslandse componist en producer Ólafur Arnalds wordt tot de moderne neo-klassieke componisten gerekend en staat wat dat betreft schouder aan schouder met mannen als Nils Frahm, met wie hij een tweetal interessante albums heeft opgenomen, en Max Richter. Daarnaast componeert hij soundtracks en maakt hij met Janus Rasmussen genadeloos melodieuze trancemuziek onder de naam Kiasmos. Na een filosofische bespiegeling over het creatieve proces van componeren (bekijk daarvoor het filmpje boven deze review) begon hij te werken aan zijn album Re:member. Opmerkelijk is dat hij daarbij gebruik maakte van een aantal op afstand bespeelbare piano’s, zodat hij de strakheid van een elektronische sequencer kon combineren met de organische klank van echte instrumenten, én toevalligheden kon vastleggen en herhalen zodat ze alsnog onderdeel van het arrangement werden. Ook de strijkers en andere akoestische instrumenten die je op dit album hoort zijn echt. Arnalds maakte zelf alle arrangementen. In één nummer - unfold - is de woordeloze menselijke stem te horen van de Engelse muzikant en producer SOHN, die een meer’stemmige’ melodie voor zijn rekening neemt. De muziek op Re:member is warm, melancholiek en emotioneel, en ook nog eens prachtig opgenomen. Eentje voor de herfst, bij de open haard…

Luister naar Re:member met Spotify:

Of in MQA FLAC via de browserversie van TIDAL (abonnement vereist)

Ocoeur - Inner

Ocoeur - InnerOcoeur is de ‘nom-de-plume’ van de Franse muzikant en producer Franck Zaragoza. De naam Ocoeur laat zich het beste vertalen met ‘uit het hart’, en zo klinkt zijn weidse en diepe muziek op Inner dan ook. Hier zitten we dichter tegen de ambient aan dan bij Ólafur Arnalds, en de muziek is geheel elektronisch. Dat betekent echter niet dat er geen gevoel in is gelegd. Dat het onzin is dat je met elektronische instrumenten geen emotionele muziek kunt maken bewijst Zaragoza op Inner. En hoe! De sfeer is af en toe wat duister, maar nooit echt dreigend. Alsof je zelf de hoofdrol speelt in een spannende film waarin je door buitenaardse doolhoven dwaalt. Wat verder opvalt is dat Zaragoza op dit album duidelijker dan ooit in goed herkenbare stijlcitaten zijn bewondering voor oude Elektronische Meesters - en dan met name Vangelis - niet onder stoelen of banken steekt. Het sterkst is dat hoorbaar in het nummer Mother, dat aan het begin nog heel even aan Eno doet denken, maar al snel één van de mooiste Vangelis-nummers naar de kroon steekt (Abraham's Theme van het album Chariots Of Fire). Echt een zeer prachtig album, dat een plaats in méér jaarlijstjes verdient dan waar het waarschijnlijk in terecht gaat komen.

Luister naar Inner met Spotify:

Of in FLAC via de browserversie van TIDAL (abonnement vereist)

Julien Neto - Le Fumeur de Ciel

Julien Neto - Le Fumeur de CielHet waren de wat aarzelende, zacht knetterende en borrelende ritmes in het nummer Echo op het album van Ocoeur dat me tot de keuze voor Le Fumeur de Ciel van Julien Neto als de ‘klassieker’ van deze maand bracht. Neto schijnt in Parijs te wonen en te werken, en hij bedient zich al jaren van diverse aliassen om zeer uiteenlopende soorten muziek uit te brengen. Le Fumeur de Ciel is het enige volledige album onder zijn eigen naam, maar wát voor album! Vanaf de eerste track word je meegenomen in een nachtelijk (en in mijn gedachten zomers en maanovergoten) geluidslandschap waar om elke hoek een nieuwe verwondering wacht. Het uiterst aansprekende ontwerp van de albumhoes draagt daar wat mij betreft stevig aan bij, maar het zit hem toch vooral in de dromerige, ‘pastelklankige’ sfeertekeningen die Neto laag na laag opbouwt en langzaam aan het geestesoog van zijn luisterende reisgenoten laat voorbijtrekken. Op het nummer VI is een belangrijke rol weggelegd voor Keith Kenniff, die de oplettende liefhebber ook zal kennen onder diens aliassen Helios en Goldmund. Het is voor zover bekend de enige samenwerking op dit mysterieuze maar beeldschone album. Of er ooit nog een opvolger komt? Ik hoop daar al sinds 2005 op, dat begon ongeveer een seconde nadat ik Le Fumeur de Ciel voor de eerste keer in zijn geheel had beluisterd. Maar tot nu toe moet ik het met dit ene album doen en lijkt Neto het wel best te vinden. Ik neem er in dank genoegen mee…

Luister naar Le Fumeur de Ciel met Spotify:

Of in FLAC via de browserversie van TIDAL (abonnement vereist)